STRONA ARCHIWALNA   
 opracowanie: śp. Jerzy Kowalczyk (1938 - 2015)    kontakt: 41 368 57 24,   jotka.1863@gmail.com

26 Kwiecień 2024, imieniny dziś obchodzi: Maria, Marcelina, Marzena   
     Menu:  
Miejscowości
 K I E L C E
 Pomniki i krzyże
 Tablice cz. 1
 Tablice cz. 2
 Katedra Kielecka
 Kościoły pozostałe
 Cm. Wojsk Polskich
 Cm. Stary cz. 1
 Cm. Stary cz. 2
 Cm. Stary cz. 3
 Cm. Stary cz. 4
 Cm. Stary cz. 5
 Cm. Ewangelicki
 Cm. Nowy
 Więzienie kieleckie
 A - B
 C - F
 G - J
 K
 L - M
 N - O
 P - R
 S
 Ś - Ż
 Uroczystości
 Wyszukiwarka
 Literatura
 Indeksy
 Aktualizacja
 O autorze
 
     Ważne daty z powstania:  
4 maja 1863 r. - Bitwa Miniewskiego pod Podlesiem
4 maja 1863 r. - Malczewski walczy pod Igołomią i Pobiednikiem
4 maja 1863 r. - Bitwa Czachowskiego pod Jeziorkami
5 maja 1863 r. - W bitwie pod Krzykawką zginął F. Nullo
6 maja 1863 r. - Potyczka Bończy pod Wodzisławiem
7 maja 1863 r. - Potyczka Romockiego pod Szycami
14 maja 1863 r. - Walki Kononowicza pod Rozniszewem
25 maja 1863 r. - Bitwa Oksińskiego pod Koniecpolem
 
  Zapraszam do współpracy
Posiadasz dodatkowe informacje lub zdjęcia
     albo
chcesz otrzymywać informację o uzupełnieniach niniejszej prezentacji ?
 
     Zaproszenie do:  
Muzeum Historii
Kielc
 
     gmina : KIELCE powiat: KIELCE     

KIELCE - Cmentarz Stary cz. 2
kwatery 6 do 8

15. Roman Bieżanko
Cmentarz Stary, kw. 6B.

   Na kamienno - ziemnym grobowcu, przy alejce pomiędzy kw. 6B i 4B, postawiony nagrobek z czerwonego piaskowca, upamiętniający Czesława Borzęckiego. Na frontowej ścianie grobowca, po lewej stronie, poniżej płyty Józefa Borzęckiego, wykuto (obecnie mało czytelny) w czerwonym piaskowcu napis:
/ Ś. P. / ROMAN EUGENJUSZ / BIEŻANKO / RADCA HONOROWY EMERYT / ur. 1848 ZM 18-XII-1917 R. / POKÓJ JEGO DUSZY.


Roman Eugeniusz Bieżanko (1848 - 18.12.1917) uczestniczył bezpośrednio w walkach powstańczych, był ranny pod Małogoszczem.

   W latach późniejszych został radcą honorowym, urzędnikiem komisji włościańskiej. Jego syn, światowej sławy entomolog, Czesław Maria Bieżanko (ur. w Kielcach 22.09.1895), był wiceprezydentem Brazylijskiej Akademii Nauk.

   Zmarł w dniu 18.XII.1917 r. w Kielcach. W akcie zgonu nr 468 / 1917, spisanym w kieleckiej katedrze, zapisano, że zamieszkały w Kielcach, przy ul. Szerokiej 6, w wieku 70 lat zmarł Roman Bieżanko, emeryt, były urzędnik Komisji włościańskiej, mąż pozostałej Zofii z Borzęckich, syn Józefa i Magdaleny z Błasiów. Zgłoszenie zgonu dokonał Kacper Borzęcki, również weteran 1863 roku, oraz Józef Gierowski, właściciel domu przy ul. Szerokiej 6 w Kielcach.
   W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, w zbiorach Augusta Kręckiego, który tworzył bogatą kartotekę uczestników powstania styczniowego 1863 roku, wpisany jest: Roman Eug. Bieżanko (*1848 † 18.XII.1917 w Kielcach).


Zmiany wystroju mogiły - wprowadzono 18.XI.2006

   Z biegiem lat grobowiec nie utrzymał ciężaru postawionego na nim kamiennego nagrobka. Sklepienie grobowca zapadło się. W m-cu październiku 2006 r. wykonano roboty remontowe. Nie odtwarzano wcześniejszej murowanej budowli grobowca, obsypanego ziemią. Teren został wyrównany, pozostawiono tylko kamienną fasadę czołową grobowca, i na niej postawiono zachowany kamienny pomnik nagrobny.
    Wprowadzone zmiany przedstawiono na poniższych zdjęciach.

Widok grobowca Borzęckich i tablicy Romana Bieżanko
po wykonanych pracach remontowych w październiku 2006 r.

góra strony




16. Andrzej Jakóbkiewicz
Cmentarz Stary, kw. 6B.


   Przy alejce, pomiędzy kw. 6B i 4A, duży grobowiec rodziny Bielnickich. Po lewej stronie otworu wejściowego, wmurowana biała tablica marmurowa:
Ś. P. / ANDRZEJ JAKÓBKIEWICZ / POWSTANIEC 1863 R. / SYBIRAK / ŻYŁ LAT 81 ZM. 1924 / MARIA JAKÓBKIEWICZ / TADEUSZ BODAKIEWICZ

   
Andrzej Bruzda Jakóbkiewicz (9.11.1843 - 30.01.1924), urodził się w Stopnicy. Syn Teofila i Małgorzaty z Bielawskich. W roku 1860 ukończył Szkołę Wyższą Realną w Kielcach, a od roku 1862 wstąpił do Instytutu Politechnicznego w Puławach.

   Swoje niezwykle ciekawe życie zawarł w Życiorysie powstańca 1863 r./ 1864 , sporządzonym 8.V.1920 r. (zbiory Muzeum Narodowego w Kielcach):
... w pamiętną noc z 21 na 22 stycznia 1863 r. wskutek otrzymanego rozkazu Centralnego Komitetu w Warszawie - wszyscy studenci wraz z setką uzbrojonych w kosy włościan miejscowych, udaliśmy się pod miasteczko Kazimierz nad Wisłą.
   Walczył Jakóbkiewicz pod Słupczą, jest później w kompanii żuawów u Oksińskiego, walczy pod Koniecpolem. Następnie jest w oddziale kpt. Z. Chmieleńskiego, walczy pod Rudnikami i Przedborzem. Po krótkim odpoczynku, od września 1863 roku, jest w lasach cisowskich w wojsku gen. Bosaka, aż do nieszczęśliwej bitwy pod Opatowem.

   Manewrując po okolicy świętokrzyskiej już w m-cu kwietniu stoczyliśmy ostatnią potyczkę z moskalami pod Klonową w bliskości klasztoru św. Katarzyny. Po tej potyczce powstańcy poczęli się rozchodzić. ...
   Ja z czterema kolegami oficerami rozpuściliśmy pozostałych dwudziestu kilku powstańców i sami udaliśmy się również w stronę Galicji, lecz zadenuncjowani zostaliśmy 1 maja ... zabrani do niewoli ...
   Powiązanych sznurami przypędzono do miasteczka Daleszyc, stąd po przenocowaniu do więzienia w Kielcach, gdzie oddani pod polowy sąd wojenny zostaliśmy skazani, mianowicie: Władysław Nowicki, jako kurier powstania na osiedlenie na Syberii, brat jego Stanisław jako dowódca kompanii na 10 lat ciężkich robót. Makowski Konstanty, Kociesza, Wroński Władysław i ja Bruzda - Jakóbkiewicz Andrzej, jako porucznicy na osiem lat do ciężkich robót na Syberii, a po wybyciu na osiedlenie.


   Z zachowanej dokumentacji (AP Kielce, NWPK. sygn. 18) wynika, że A. Jakóbkiewicz wraz ze swymi towarzyszami walki (Władysław i Stanisław Nowiccy, Konstanty Makowski, Jan Marusiński i Władysław Wroński) przebywali w więzieniu kieleckim od początku maja do 5 listopada 1864 r. i następnie tym samym transportem zostali wysłani na zsyłkę.

   Na zesłaniu przebywał w rejonie Irkucka. Brał udział w powstaniu Polaków nad Bajkałem w 1866 r. i utworzeniu Stanów Zjednoczonych Wolnej Syberii, za co został skazany na dodatkowy rok więzienia. Pracował w warzelni soli w Ussole i w kopalniach złota w Nochtujsku.

   W 1881 r. powrócił do kraju.

   Gdy w roku 1916 zawiązywał się w Kielcach Komitet ku uczczeniu Powstania Styczniowego, Andrzej Jakóbkiewicz należał do inicjatorów tego przedsięwzięcia. Podpisał apel do Czcigodnych Weteranów Powstania 1863 roku w Kielcach.

   Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, Andrzej Jakóbkiewicz uzyskał potwierdzenie posiadanego stopnia oficerskiego i został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 i 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 10/729 z 1921 r.). Otrzymał Krzyż Walecznych (Dz. Personalny nr. 36/1921) oraz został odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V Klasy (nr 8709). Był radnym miasta Kielc.

   Akt zgonu nr. 35 z 30 stycznia 1924 r. spisany w parafii św. Wojciecha w Kielcach, podawał, że ... dziś o godzinie dziewiątej rano zmarł Andrzej Jakóbkiewicz lat osiemdziesiąt ...

   W panteonie powstańców 1863 roku, utworzonym na Cmentarzu Komunalnym POWĄZKI w Warszawie (mur w kw. 13C) umieszczona jest żeliwna tabliczka:

† / Ś P / ANDRZEJ/ JAKÓBKIEWICZ / ŻYŁ LAT 80 / ZMARŁ 30 - I - 1924 / KIELCE

Andrzej Jakóbkiewicz z żoną. Obok jego legitymacja weterana 1863 r.

góra strony




17. Mikołaj Król
Cmentarz Stary, kw. 6B.

   Przy alejce, pomiędzy kw. 6B i 4B, kamienny grobowiec RODZINY ALEKSANDRA KRÓLA. Po prawej stronie metalowych drzwiczek, w ścianie grobowca, umieszczona tablica kamienna z wykutym napisem:
/ WETERAN 1863 R. / Ś. P. / MIKOŁAJ / KRÓL / żył lat 61 / zmarł 4 paździer. / 1898 r. / Pokój jego duszy

   Z rozmieszczenia napisów wynika, że na gotowej tablicy dodano później " WETERAN 1863 R.". I jest to zrozumiałe, gdyż w chwili śmierci M. Króla, umieszczenie na grobowcu takiego napisu było niedopuszczalne.
   W zachowanych dokumentach Dyrekcji Robót Publicznych w Kielcach (AP Kielce, zesp. 100/I) znajduje się sprawozdanie z wykonanych robót w IV kwartale 1930 r, gdzie czytamy: 6. Na istniejącym pomniku powstańca z 1863 r. Króla dodano wykuty napis "Weteran 1863 r."
   Z rodzinnych przekazów wiadomo, że za udział w powstaniu, Mikołaj Król nie mógł mieszkać w mieście Kielce. Aż do śmierci zamieszkiwał w nieodległym Busku. Do Kielc powrócił dopiero po swej śmierci.

góra strony




18. Bartłomiej Czachowski
Cmentarz Stary, kw. 6B

   W głębi kw. 6B (za pomnikiem Lubienieckiego - poz.18 zestawienia), za położoną płytą nagrobną K. Tokarskiego, postawiony jest niski krzyż betonowy. W ramieniu poprzecznym krzyża wyryto napis:
Ś. P. / BARTŁOMIEJ JAN / CZACHOWSKI WETERAN / 1863 R. L. 92 20.I 1933 R


   Bartłomiej Jan Czachowski (1841 - 20.01.1933) był uczestnikiem powstania 1863 r. Nie posiadamy obecnie informacji - gdzie i pod czyją komendą walczył w powstaniu. W okresie mięzywojennym żył w Kielcach.
   Akt zgonu nr. 16 z dnia 20.I.1933 r. spisany w kieleckiej katedrze podaje, że ... w Kielcach dnia dzisiejszego o godzinie siódmej rano zmarł Bartłomiej Czachowski, lat dziewięćdziesiąt jeden liczący, przynależny do gminy Wojciechów powiatu lubelskiego, wdowiec po Matyldzie z Sowińskich, były agronom, syn Marcina i Brygidy z Pudłów ...
   Krzyż oraz obramowanie mogiły zostały wykonane przez Ref. Grobownictwa Wojennego Dyrekcji Robót Publicznych w Kielcach, co można traktować, jako urzędowe potwierdzenie udziału B. Czachowskiego w powstaniu narodowym 1863 roku.
    W okresie międzywojennym mogiły weteranów powstania styczniowego znajdowały się pod stałą opieką państwa polskiego.
   Staraniem Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach, w roku 2013 krzyż nagrobny Czachowskiego został oczyszczony.


Mogiła Bartłomieja Czachowskiego
po wykonanych pracach renowacyjnych w r. 2013.

góra strony




19. Włodzimierz Lubieniecki
Cmentarz Stary, kw. 6B.

   Przy alejce, pomiędzy kw. 6B i 4B, na grobowcu postawiony, w formie kamiennego obelisku, nagrobek Włodzimierza Lubienieckiego. Na bocznej ścianie, poniżej znaku krzyża, wykuty napis:
/ WŁODZIMIERZ / HRABIA / LUBIENIECKI / UR. W BALICACH 1844 R. / ZMARŁ 23/XI 1912 R. / POKÓJ JEGO / SZLACHETNEJ DUSZY


Włodzimierz Lubieniecki (1844 - 23 XI 1912), wg. ustaleń T. i Z, Sabatów (Cmentarz Stary), urodził się w Balicach k/ Chmielnika, syn Hipolita (ppor pułku Krakusów w 1830 r.) i Jadwigi z Łempickich. Studiował w Instytucie Szlacheckim w Warszawie, gdzie zaprzysiężony został w organizacji powstańczej.
   Zaopatrzony przez ojca w 100 naboi, broń i konie dla trzech ochotników z Balic, wstąpił do powstania. Ludomir Grzybowski, który był adiutantem Bogusza (Mazurkiewicza), wspomina (Opis powstania polskiego ...), że w czerwcu 63 roku do ich oddziału powstańczej żandarmerii wstąpił hr. Lubieniecki. Po powstaniu ukończył później studia rolnicze w Pradze.
   Należał do grupy uczestników powstania styczniowego 1863 roku, którzy po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, zostali zweryfikowani i otrzymali honorowy stopień ppor. weterana. W opublikowanym IMIENNYM WYKAZIE WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 I 1863 ROKU (Dodatek do Dziennika Personalnego Nr 10 z 1921 r.) występuje pod L.porz. 1268. Zgodnie z ustawą z dnia 2 sierpnia 1919 roku, Jadwiga, wdowa po śp. Włodzimierzu Lubienieckim, otrzymała dożywotnią pensję ze Skarbu Państwa.





   W okresie międzywojennym w Kielcach znana była postać innego powstańca 1863 roku, również o nazwisku Lubieniecki.

Jan Lubieniecki ( 1845 - 12.XI.1934) urodził się w Borkowie, w parafii Daleszyce, gdzie jego ojciec Grzegorz był kowalem - rolnikiem. W złożonej później ankiecie podawał, że w powstaniu styczniowym brał czynny udział w wielu potyczkach. W bitwie pod Małogoszczem został ranny, trafił do szpitala. Następnie został aresztowany. Z dokumentacji kieleckiego więzienia (AP Kielce, NWPK, sygn. 18) wynika, że Jan Lubieniecki, po pobycie w więzieniu chęcińskim, od 25.XI.1864 r. był w kieleckim więzieniu do 22.VI.1865. Po zatwierdzeniu wyroku sądu, został wywieziony na zsyłkę. Po 5-ciu latach powrócił z Syberii.

   Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, otrzymał honorowy stopień ppor. weterana i został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 i 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 5/1922, poz. 2988). W roku 1930 został odznaczony Medalem Niepodległości (MP nr. 260/1930, poz. 15).

   Mieszkał w Kielcach przy ul. Dalekiej 6 (APK 101/I sygn. 2248). W dniu 12.I.1933 r. w szpitalu św. Aleksandra w Kielcach, w wieku 62 lat, zmarła jego żona Józefa z Cieślików Lubieniecka. Kilka dni później, w dniu 17 stycznia, otrzymał od Starostwa Kieleckiego dar 125 zł. (APK 101/I sygn. 3510). Z końcem roku, 26.XII.1933 r. 88-letni weteran wstępuje w związek małżeński z wdową Stefanią Kowalską z Szymczyków, co potwierdza akt małżeński nr 81 w kościele św. Wojciecha.

   Niedługo był w nowym związku małżeńskim, spisany akt zgonu nr 257 w parafii św. Wojciecha, podaje, że 12 listopada 1934 r. ... zmarł Jan Lubieniecki lat 89 mający syn Grzegorza i Józefy z Niewiadomskich, pozostała żona Stefania z Szymczyków ...

   Jan Lubieniecki został pochowany na Cmentarzu Wojskowym w Kielcach. Gdy po II Wojnie Światowej na tym cmentarzu urządzano kwatery żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1939 roku - mogiła Jana Lubienieckiego, położona "za śmigłem" (nagrobek lotników), została "wchłonięta" przez zbiorową mogiłę żołnierską. Obecnie miejsce pochówku weterana jest nieoznaczone.

   W odczuciu żyjącej rodziny Jana Lubienieckiego, pomiędzy Janem i Włodzimierzem Lubienieckim były związki rodzinne (obecnie bliżej nieokreślone).


W prezentacji wykorzystano zdjęcie udostępnione
przez Zenona Łagana, prawnuka Jana Lubienieckiego.
Wprowadzono 21.XI.2006 r.

góra strony




20. Karol Czaplicki
Cmentarz Stary, kw. 7B.

   Przy alejce pomiędzy kw. 7B i 5B na grobowcu postawiony kamienny krzyżem na kamiennym postumencie. Na cokole pomnika wykuty napis:
/ Ś. P. / KAROL CZAPLICKI / INŻYNIER / ZMARŁ W KIELCACH / DNIA 14 PAŹDZIERNIKA 1908 R. / W WIEKU LAT 79 / PROSI O ZDROWAŚ MARYA. / Ś. P. / z LASOCKICH WANDA CZAPLICKA / ZMARŁA DNIA 19 KWIETNIA 1911 R. / PRZEŻYWSZY LAT 79


   Karol Czaplicki (1821 - 14 X 1908), inżynier powiatowy, wraz z Wojciechem Biechońskim, organizował siatkę "czerwonych" w Kielcach, wspomagał działania naczelnika powstańczego Kielc - Edwarda Plewińskiego. Brał też udział w mało udanym zjeździe duchowieństwa kieleckiego we Wrocieryżu (7/19.XI.1862 r.), gdzie występował jako przedstawiciel Komitetu Centralnego.

góra strony




21. Władysław Bonikowski
Cmentarz Stary, kw. 8A.

   Przy narożniku kw. 8A, pomiędzy kw. 8A i 8B, znajduje się obudowana kamiennymi płytami mogiła, na której postawiono krzyż i płytę z marmurową tablicą:
/ Ś. P. / WŁADYSŁAW BONIKOWSKI / WETERAN 1863 ROKU / ZM. 20.XI.1917 R. / JADWIGA z RÓŻYCKICH/ BONIKOWSKA / ZM. 24.XI.1932 R. / STEFANIA / BONIKOWSKA / ZM. 30.III.1976 R. / POKÓJ ICH DUSZOM

Mogiła Władysława Bonikowskiego w kwaterze 8A

   Władysław Bonikowski (1848 - 20 XI 1917) był uczniem pińczowskiego progimnazjum, gdy wybuchło powstanie styczniowe. Razem z Szymonem Włoszkiem ucieka do powstańczego oddziału M. Langiewicza.

   W czasach późniejszych, prowadzony przez Bonikowskiego sklep w Kielcach, stanowił stałe miejsce spotkań weteranów walk o wyzwolenie narodowe.

   Gdy w roku 1916 powstała inicjatywa utworzenia w Kielcach Komitetu ku uczczeniu Powstania Styczniowego, uczestniczy w tym również Władysław Bonikowski, weteran 1863 roku. Jego podpis znajduje się na apelu wystosowanym do Czcigodnych Weteranów Powstania 1863 roku w Kielcach.

   Akt zgonu nr. 324, spisany w parafii św. Wojciecha, podaje, że Władysław Bonikowski, syn Andrzeja i Krystyny, zamieszkały w Kielcach przy ul. Niskiej 1, zmarł w dniu 20 listopada 1917 roku. Pozostawił owdowiałą żonę Jadwigę z Różyckich.



   Pierwotnie Władysław Bonikowski i jego małżonka Jadwiga pochowani byli na Cmentarzu Starym w kwaterze 14A. Świadczy o tym zachowany do obecnych czasów betonowy krzyż nagrobny znajdujący się w pobliżu płdn. narożnika tej kwatery, blisko prezentowanej mogiły Augusta Zagrodzkiego (poz. 42).
   Na ramieniu betonowego krzyża wyryto napis:
Ś. P. / WŁADYSŁAW BONIKOWSKI / WETERAN - 1863 R / L. 70 ZM. 20.XI - 1917 R.

   W trudno dostępnej podstawie krzyża umieszczony jest napis:
Ś. P. / JADWIGA Z RÓŻYCKICH / BONIKOWSKA L. 63 / ...

Krzyż nagrobny Władysława Bonikowskiego w kwaterze 14A.

góra strony




22. Aleksandra Różycka
Cmentarz Stary, kw. 8B.

   Przy alejce pomiędzy kw. 8B i 6A, znajduje się grobowiec z płyt piaskowca z napisem - GRÓB RODZINY ROLA RÓŻYCKICH//.

   Po prawej stronie metalowych drzwiczek, na ścianie grobowca umieszczona tablica marmurowa z napisem:
Z CHWALIBOGÓW / ALEKSANDRA RÓŻYCKA / ŻONA B. PREZESA DYR. TOW. KRED. ZIEM. / ZMARŁA 30 GRUDNIA 1912 R. / PRZEŻYWSZY LAT 87

Aleksandra z Chwalibogów Różycka (1825 - 30 XII 1912) była żoną Erazma Różyckiego, przywódcy "białych" w Kielcach. Tablice pamiątkowe Erazma Różyckiego znajdują się w budynku banku przy ul. Leonarda w Kielcach oraz w kościele w Mierzwinie. A. Różycka była działaczką Towarzystwa Dobroczynności w Kielcach.
góra strony




23. Bolesław Kołtoński
Cmentarz Stary, kw. 8C.

   W kwaterze 8C, bezpośrednio przy alejce oddzielającej od kw. 6B, znajduje się ziemny grobowiec, który posiada dzielone drzwiczki metalowe. Nad nimi znajdował się do niedawna tylko fragment utrąconego, kamiennego nagrobka. Przez wiele lat mogiła ta była bezimienna.

   Jesienią 2006 roku został przeprowadzony remont: do pozostałości nagrobka została przymurowana kamienna tablica poświęcona rejentowi Bolesławowi Januszowi Kołtońskiemu. Niżej, bezpośrednio nad drzwiczkami grobowca, zamocowano tablicę z białego marmuru, na której upamiętniono weterana 1863 r. - Bolesława Kołtońskiego.

   Treść tablic:
/ Ś. P. / BOLESŁAW JANUSZ KOŁTOŃSKI / BYŁY SĘDZIA SĄDU OKRĘGOWEGO W MŁAWIE. / OSTATNIO REJENT W PRZASNYSZU. / ZMARŁ DNIA 24 SIERPNIA 1927 ROKU, / PRZEŻYWSZY LAT 49. / POKÓJ JEGO WZNIOSŁEJ DUSZY.

   Poniżej, na marmurowej tablicy:
BOLESŁAW TOMASZ KOŁTOŃSKI / POWSTANIEC 1863 ROKU / ZMARŁ 31 III 1937 ROKU
    Po lewej stronie tablicy umieszczono zdjęcie zmarłego w stroju weterana 1863 r.


   Bolesław Kołtoński (20.II.1845 - 31.III.1937) syn Tomasza i Julii z Nowickich urodził się 20.II.1845 r. w Bejscach (pow. Kazimierza Wlk.). Do powstania wstąpił jako uczeń VI klasy gimnazjum w Pińczowie. Dotarł do oddziału M. Langiewicza na Św. Krzyż.

   Pod dowództwem gen. Langiewicza przebył cały szlak bojowy po Grochowiska. Brał udział w bitwach pod Staszowem, Małogoszczem, Grochowiskami (19.III.63). Po Grochowiskach, wraz z innymi powstańcami, przedostaje się do Krakowa. Niedługo powraca do powstania - z końcem marca wyrusza w rejon Olkusza w 400 osobowej partii prowadzonej przez Józefa Grekowicza, b. kapitana wojsk rosyjskich, który przyjął pseudonim Gronostajski. Po kilkudniowym krążeniu, 5 kwietnia 1863 r. , w Wielkanoc, powstańcy zostali zaatakowani pod wsią Szklary. Po krwawej bitwie, oddział wycofał się do Galicji, duża część powstańców została internowana przez wojsko austriackie.

   B. Kołtoński został wywieziony do twierdzy Ołomuniec, a następnie do Inhlawy w Czechach, skąd zbiegł. Przez rok przebywał na emigracji w Czechach i w Wiedniu, Tu nawet zaciągnął się do "legionu polskiego" przy arcyksięciu Maksymilianie i miał walczyć w Meksyku. Wyjazd ten nie doszedł do skutku - z powodu choroby przez kilka mięsięcy przebywał na leczeniu.

   Później powrócił powrócił do kraju. Pracował jako urzędnik, mieszkał w Kielcach przy ul. Sienkiewicza 18. Wstąpił w związek małżeński z Marią z Otasków, z która miał trzech synów: Stanisława Ireneusza (1875 - 1944, chemik), Bolesława (1875 - 1927, prawnik - rejent), Janusza (ur. 1881, weterynarz w Milanówku) oraz córki. W roku 1907 zmarła mu żona, o czym donosiła Gazeta Kielecka w nr. 96 z 4.XII.1907 r.

  Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, otrzymał honorowy stopień ppor. weterana i został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 i 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 10/1921, poz. 975).

   W roku 1930 został odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami (MP nr. 260/1930, poz. 137). Gdy Wojewoda Kielecki 17.I.1936 r. zwrócił się do Starosty Pow. Kieleckiego o przeprowadzenie zbiórki dobrowolnych ofiar na "Dar honorowy" w wysokości 100 zł dla weterana Bolesława Kołtońskiego, zam. Kielce Sienkiewicza 18., na piśmie tym znalazła się adnotacja Starostwa: "polecenia nie wykonano gdyż Kołtoński jest b. zamożny".

   Z tego okresu zachowały się zdjęcia Bolesława Kołtońskiego, który chętnie prezentował się w stroju weterana powstania 1863 roku i uczestniczył w wielu patriotycznych uroczystościach.
Ppor. weteran 1863 roku Bolesław Kołtoński
na zdjęciach wykonanych w zakładzie fotograficznym A. Badziana w Kielcach.
Zdjęcia udostępnił ze swoich zbiorów Jan Kulpiński (Kraków).

   Jak donosiła Gazeta Kielecka, 22 stycznia 1937 roku delegacja Starosty oraz garnizonu kieleckiego złożyła kwiaty i życzenia ostatniemu żyjącemu weteranowi powstania 1863 roku w Kielcach. Ale już niedługo, w kieleckiej katedrze, w dniu 1.IV.1937 r. spisano akt zgonu nr 102, w którym czytamy:
... stawili się: Stanisław Kołtoński, lat sześćdziesiąt dwa, obywatel z Kielc, i Janusz Kołtoński, lat pięćdziesiąt sześć, obywatel, lekarz weterynarii z Milanówka koło Warszawa, synowie zmarłego, i oświadczyli, że w Kielcach dnia trzydziestego pierwszego marca roku bieżącego o godzinie wpół do trzeciej zmarł Bolesław Tomasz Kołtoński, lat dziewięćdziesiąt dwa, obywatel, weteran sześćdziesiąt trzeciego roku, wdowiec po Marii z Otasków, syn Tomasza i Julii z Nowickich ...

   Dnia 2 kwietnia, w asyscie plutonu honorowego, przedstawiciele władz państwowych, miejskich, wojska, duchowieństwo oraz liczne grono kielczan odprowadzili zasłużonego weterana 63 roku z Katedry na cmentarz (Gazeta Kielecka z 3 i 6 kwietnia 1937 r.)

   Bolesław Kołtoński pochowany został w ziemnym grobowcu obok swego syna Bolesława Janusza, który zmarł 10 lat wcześniej.

   Natomiast bezpośrednio za tym grobowcem znajduje się betonowa katakumba, przylegająca bokiem już do alejki pomiędzy kw. 8C i 10C, w której pochowany został drugi syna weterana - Stanisław Ireneusz.

   Na nagrobku z lastryko wyryty jest mało czytelny obecnie napis:
† / Ś. P. / STANISŁAW IRENEUSZ / KOŁTOŃSKI / MAGISTER CHEMII / OBYWATEL M. KIELC / PRZEŻYŁ LAT 71 / ZM. 27.III.1944 R. / WIECZNE ODPOCZYWANIE / RACZ MU DAĆ PANIE.





góra strony

ostatnia aktualizacja: 5-01-2015 , 12:07

 

 



od 11 stycznia 2005 odwiedziło nas: 3 445.000 osób.

Stronę najlepiej oglądać w rozdzielczości 800x600 w przeglądarce Internet Explorer