1. Pomnik powstańców 1863 r.
Pomnik powstańców 1863 r. - stan w 2009 r.
W Mrzygłodzie (który obecnie stanowi część miasta Myszkowa) w rynku, przy szosie przebiegającej przez centrum miasta, znajduje się pomnik powstania styczniowego 1863 r.
Na podwyższeniu ustawiony betonowy cokół, na którym znajdują się sylwetki dwóch powstańców z rozpostartym sztandarem ze stylizowanym orłem. Na cokole żeliwna tablica z napisem:
PAMIĘCI / - BOHATERÓW - POWSTAŃCÓW - / POLEGŁYCH W WALKACH O NIEPODLEGŁOŚĆ / W PAŹDZIERNIKU 1863 ROKU / W / MRZYGŁODZIE
Widok pomnika i tablicy - stan w 2003 r.
Pomnik został wzniesiony w roku 1933, wg projektu ks. Jana Wiśniewskiego i był wzorowany na pomnikach powstania styczniowego, które ksiądz ufundował w Stefankowie oraz w Jaworze Soleckim.
Na pomniku wskazano na walki w październiku 1863 roku. W literaturze okresu powstania styczniowego podawane są potyczki w Mrzygłodzie w miesiącu marcu 1863 r.
Uzupełnienie z 1.XII.2009 r.
Obecny wystrój pomnika przedstawiono na zdjęciach wykonanych w roku 2009. Na tablicy umieszczono zmieniony napis:
PAMIĘCI / BOHATERÓW - POWSTAŃCÓW / POLEGŁYCH W WALKACH O NIEPODLEGŁOŚĆ / 1 MARCA 1863 ROKU / W / MRZYGŁODZIE
Zmiany wystroju pomnika zostały dokonane w latach latach 2005 / 2006 podczas przeprowadzonego remontu. Zmieniło się otoczenie - teren obok pomnika wyłożono kostką brukową. Zamocowano nową tablicę żeliwną na pomniku, wprowadzono poprawną datę walk w Mrzygłodzie.
Zamieszczone zdjęcie archiwalne z uroczystości odsłonięcia pomnika w roku 1933, z udziałem starosty Stanisława Konopackiego, przedstawia jego pierwotny wygląd. Widoczna jest sylwetka stylizowanego orła. Na kolumnie pomnika umieszczona była również pamiątkowa tablica. Natomiast rzeźba postaci powstańców ze sztandarem została wprowadzona dopiero przy odbudowie pomnika po II Wojnie Światowej.
Uzupełnienie z maja 2014 r.
Pomnik powstańców 1863 r. - stan w 2014 r.
W okresie obchodów 150. rocznicy powstania styczniowego, na istniejący pomnik powstańców styczniowych wprowadzona została następna tablica.
Poniżej dotychczasowej tablicy intencyjnej na cokole pomnika, zamocowano mosiężną tablicę zawierającą następujacy tekst:
WDZIĘCZNI MIESZKAŃCY / W 150 ROCZNICĘ / POWSTANIA STYCZNIOWEG0 / Myszków 28 lutego 2013 r.
góra strony
2. Mogiła powstańców 1863 r.
Przy ul. Włodowskiej, odchodzącej poniżej rynku do torów kolejowych, tuż przed mostkiem na rzece Warta, po prawej - w grupie pojedynczych drzew wygrodzona metalowym płotkiem ziemna mogiła.
Położona płyta lastryko zawiera metalowy odlew orła oraz wyryty napis:
GRÓB / BOHATERÓW - POWSTAŃCÓW / POLEGŁYCH W 1863 R / W MRZYGŁODZIE
Uzupełnienie z maja 2014 r.
Mogiła powstańców 1863 r. - stan w 2014 r.
W okresie obchodów 150. rocznicy powstania styczniowego, przy istniejącej mogile powstańców 1863 roku, została ustawiona tablica informacyjna, zawierającą następujący tekst:
TU ZNAJDUJE SIĘ / ZBIOROWY GRÓB WOJENNY / UCZESTNIKÓW / POWSTANIA STYCZNIOWEGO. / KTÓRZY ZGINĘLI / W W863 ROKU / NA TERENIE MRZYGŁODU.
góra strony
3. Skwer płk. Teodora Cieszkowskiego
Dnia 28 lutego 2013 r. w Mrzygłodzie została przeprowadzona uroczystość nadania imienia płk. Teodora Cieszkowskiego skwerowi, na którym 28 lutego 1863 roku toczyła się bitwa powstańców z wojskami rosyjskimi, prowadzonemi przez kpt. Alenicza.
Niewielki placyk, w pobliżu przepływającej Warty, ograniczony jest ulicami: Włodowską, Nadbrzeżną i Traugutta. Wprowadzono oznakowanie skweru, na którym znajduje się zbiorowa mogiła powstańców 1863 roku. Władze miasta powierzyły Ochotniczej Straży Pożarnej w Mrzygłodzie pełnienie stałej opieki nad Skwetem im. T. Cieszkowskiego.
Na skwerze, już w pobliżu wygrodzonej sąsiadującej posesji, znajduje się niepozorny współczesny, metalowy krzyż rurkowy, nie posiadający żadnych napisów intencyjnych. Wg niektórych mieszkańców Mrzygłodu - krzyż podobno ma związki z wydarzeniami 1863 r. Możliwe, że, np, było to miejsce pierwotnego krzyża na mogile zbiorowej. Są to jednak tylko przypuszczeniem, nie poparte dokumentami lub mocnym przekazem z relacji mieszkańców Mrzygłodu lub Myszkowa.
Może ten sygnał uruchomi dodatkowe informacje o upamiętnieniu poległych powstańców 1863 roku.
Skwer T. Cieszkowskiego - widoczny dodatkowy krzyż,
możliwe, że również związany z okresem 1863 r.
Walki w Mrzygłodzie związane są z działalnością powstańczego oddziału Teodora Cieszkowskiego, który z Dąbrowy Górniczej, poprzez Siewierz, Koziegłowy, Panki (gdzie 26.II. stoczono bitwę z wojskiem rosyjskim) i ponownie Koziegłowy, w dniu 28 lutego 1863 r. dotarł do Mrzygłodu. Strudzeni powstańcy zatrzymali się na odpoczynek. Około północy, z pobliskiego Myszkowa, gdzie znajdował się garnizon rosyjski pod dowództwem kpt. Alenicza, wojsko rosyjskie zaatakowało powstańców.
WIADOMOŚCI Z POLA BITWY w nr 5 z dnia 14.III. 1863 r. podawały:
... oddział Cieszkowskiego d. 28 II stanął na odpoczynek w Mrzygłodzie.
W nocy z tego dnia na 1 III znaczny moskiewski oddział na podwodach przywieziony uczynił na to miasto niespodziewany napad; od pierwszej zaraz chwili wszczęła się zacięta bójka w samym mieście, cały albowiem nasz oddział stał już pod bronią.
Moskale na wszystkich punktach odparci porzucili miasto, następnie stoczyli jeszcze bój przy stodołach i w największym popłochu cofnęli się do Myszkowa.
Naszych w tej bitwie padło 7, a 2 ciężko zostało ranionych, lecz Moskale daleko dotkliwsze ponieśli straty: zabito im porucznika i feldfebla, których pochowano w Częstochowie, oraz kilkunastu żołnierzy, którzy pochowani zostali na miejscu, oprócz wielkiej liczby rannych.
Rankiem T. Cieszkowski wyprowadził oddział do Pieskowej Skały, gdzie połączył się z Langiewiczem. Wskutek walk miasto poniosło znaczne straty - podczas nocnej bitwy wybuchł pożar, który strawił 17 domów oraz 20 stodół.
Informacje rosyjskie podawały później wyolbrzymione sukcesy pod Mrzygłodem, że oddział wojsk rosyjskich wybił powstańców - 90 zabitych i 25 wziętych do niewoli. Zaś cały oddział miał liczyć 600 piechoty i 200 jazdy. W rzeczywistości Cieszkowski pod Mrzygłodem miał do 200 ludzi.
Na podstawie sygnałów i informacji Mariana Kotarskiego
z Myszkowa - hasło MRZYGŁÓD uzupełniono w maju 1014 r.
góra strony
ostatnia aktualizacja:
28-12-2014 , 03:16
