CZARNA GLINA

Czarna Glina - powstańcze mogiły.

1. Mogiła powstańca 1863 r.

   W lesie, ok. 300 m od zabudowań małej wioski Czarna Glina, położone są dwie obetonowane mogiły, od góry przykryte płytami z piaskowca. Do mogił poprowadzono oznakowane dojście od drogi przechodzącej przez wieś - odejście w kierunku południowym. Początkowo leśną drogą, zaś ostatnie 80 m - w prawo ścieżką leśną.

   Zamocowana na drzewie metalowa tablica, z napisem MOGIŁY POWSTAŃCÓW , ułatwia zlokalizowanie mogił, zwłaszcza, gdy jest bogata zieleń.

   Na płycie pierwszej mogiły wyryty jest napis:

Pamięci / powstańca / z 1863 r

góra strony

2. Mogiła 2-ch powstańców 1863 r.

W pobliżu znajduje się druga mogiła. Na położonej płycie kamiennej wykuty jest napis:

Partyzanci / Julian Olczyk / Henryk Wójcicki / Zginęli w walce / z siłami carskimi / w 1863 / w stulecie Powstania / Styczniowego / płytę położyło / Liceum Ogólnokształcące / dla pracujących / w Ostrowcu

Mogiła powstańców 1863 roku

Z mogiłami powstańców styczniowych 1863 roku jest ściśle związana postać Stanisława Jeżewskiego, który był nauczycielem Liceum Ogólnokształcącego dla Pracujących w Ostrowcu.

Stanisław Jeżewski (1898 - 1989) urodził się w parafii Pawłów w rodzinie o tradycjach patriotycznych: dziadkowie brali udział w powstaniu listopadowym i styczniowym. On sam uczestniczył w wojnie polsko - bolszewickiej w 1920 r. i brał udział w kampanii wrześniowej, był w ZWZ i oficerem w AK. Ponad 50 lat pracował jako nauczyciel w Ostrowcu. Bardzo aktywny w pracach na rzecz regionu (zwłaszcza na niwie PTK i PTTK.
   W swojej działalności szczególną troskę wykazywał w dziele trwałego upamiętnienia okresu powstania styczniowego w rejonie ostrowieckim. W latach 1970 - 1980 z własnej inicjatywy (i w większości - z własnych funduszy) umieścił żeliwne tablice: MIEJSCE WALK POWSTAŃCZYCH 1863 r., które znajdują się w Bodzechowie, Czarnej Glinie (na kapliczce), w Częstocicach (Ostrowcu), Kaplicy i w Sudole. Położył płyty z piaskowca na mogiłach powstańców styczniowych w Kunowie i w Sudole oraz na mogiłach w Czarnej Glinie.
   W uznaniu olbrzymich zasług, otrzymał odznaczenia państwowe i PTTK. Oddział Świętokrzyski PTTK w Ostrowcu Św. ustanowił Stanisława Jeżewskiego patronem oddziału, a szlak turystyczny: Pętkowice - Krzemionki - Kaplica - Kunów - Święty Krzyż posiada Jego imię.
   Pełniejszy biogram S. Jeżewskiego podała A. Mężyk w Słowniku Biograficznym Krajoznawców Kielecczyzny (Kielce, 2008).

3. Tablica pamiątkowa na kapliczce

   Na zachód od wioski, na niewielkiej śródleśnej polance, znajduje się murowana kapliczka domkowa kryta gontem.

   Na ścianie zewnętrznej wmurowano żeliwną tablicę z napisem:

MIEJSCE / WALK / POWSTAŃCZYCH / 1863 r. / OSTROWIEC dn. 1.XI.1970 r.

   Na kapliczce zamocowana jest jedna z kilku identycznych pamiątkowych tablic żeliwnych ufundowanych przez Stanisława Jeżewskiego.

   Dojście do kapliczki: przy wyjeździe z Czarnej Gliny, gdy droga ostro skręca w lewo (kier. płd.-zach.) do Piasków Brzóstowskich, należy przejść 100 m leśną dróżką na wprost (w kier. płn.-zach.).

góra strony

   Wioska Czarna Glina, położona na śródleśnej polanie, była wyznaczona przez ks. Kacpra Kotkowskiego jako miejsce zbiórki spiskowców z rejonu Ćmielowa w dniu wybuchu powstania 21 stycznia 1863 r. Wg przekazów ustnych - w kapliczce odprawiano msze dla tworzonego się tam oddziału powstańczego.

   Jak podaje J. Prendowska (Moje wspomnienia) - dowódcą oddziału został Kazimierz Kozicki, rządca z Mirca:
Dostał on rozkaz udania się do Ćmielowa, zebrania ludzi, których ks. Kotkowski obliczył na tysiąc, i z nimi wykonania napadu na Opatów. Zebrało się ludzi zaledwie paruset ... .

   Dlatego, zamiast planowanego uderzenia na Opatów, Kozicki rozsądnie poprowadził podkomendnych do Wąchocka, bezpośrednio pod rozkazy Langiewicza.

   Po przegranej bitwie bodzechowskiej w dniu 16 grudnia 1863 r. w lasach otacząjących Czarną Glinę rozproszeni powstańcy byli ścigani przez oddziały moskiewskie. Leśne mogiły są prawdopodobnie końcowym rezultatem kolejnych starć powstańców.

   Dojazd do Czarnej Gliny: od Bodzechowa i Ćmielowa poprzez Piaski Brzóstowskie prowadzi droga asfaltowa, a następnie utwardzona droga gruntowa (dojazd leśną drogą od Rudy Kościelnej jest fatalny).

Aktualizacja z kwietnia 2013 r.

Od roku 2004 prowadzone były roboty związane z wykonywaniem szlaków turystyczno - rowerowych w rejonie Ostrowca Świętokrzyskiego. W ramach tych prac poprowadzono również szlak prze Czarną Glinę: wykonano tablicę informacyjną, tabliczki na dojściu do mogił powstańczych, zostały wykonane również wygrodzenia leśnych mogił powstańczych, uporządkowano otoczenie kapliczki domkowej.

Aktualny stan mogił i ich otoczenia przedstawiono na zdjęciach wykonanych w r. 2011.