CIECIERÓWKA

1. Pomnik przy drodze do Ciecierówki

   Przy szosie prowadzącej do Ciecierówki z Pasztowej Woli (1 km od krzyżówki na drodze nr 747) w otoczeniu kilku drzew został postawiony pomnik w formie stalowego krzyża, o wysokości ok. 4 m, u podstawy którego znajduje się kilka głazów granitu.

   Przed krzyżem kamieniami wygrodzono miejsce na składane kwiaty i znicze.

   Na głazie z różowego granitu zamocowana została oksydowana metalowa tablica zawierająca obok stylizowanego znaku PW (Polski Walczącej) wyryty napis:

MIEJSCE UŚWIĘCONE MĘCZĘŃSKĄ KRWIĄ / POWSTAŃCÓW Z 1863 r. MIESZKAŃCÓW CIECIERÓWKI / I PARTYZANTÓW AK, KTÓRZY W OBRONIE WIARY / I WOLNOŚCI OJCZYZNY ODDALI SWOJE ŻYCIE / OKRÓTNIE ZAMORDOWANI PRZEZ OKUPANTÓW / HITLEROWSKICH W DNIU 11.VIII.1944 r. / "WIECZNY ODPOCZYNEK RACZ IM DAĆ PANIE" / KOLEDZY Z ODDZIAŁÓW PARTYZANCKICH I MIEJSCOWE SPOŁECZEŃSTWO

   Pomnik został wzniesiony w latach 70-tych XX w. staraniem ks. Jana Blicharza, pierwszego proboszcza utworzonej wówczas parafii Pasztowa Wola.

   W pamięci mieszkańców tego rejonu żywa jest pamięć zdarzeń z II Wojny Światowej: we wrześniu 1939 roku doszło do bitwy polskich oddziałów pod Iłżą, w okresie okupacji znaczną aktywność wykazywał iłżecki podobwód AK "Dolina", zaś po ogłoszeniu akcji "Burza" - w dniu 12 sierpnia 1944 na drodze prowadzącej z Lipska do Iłży doszło do potyczki między żołnierzami AK, dowodzonymi przez Marcelego Dusińskiego ps. "Dym" a oddziałem Wehrmachtu. Na drugi dzień po bitwie Niemcy otoczyli Ciecierówkę i wywieźli do obozów wielu mężczyzn oraz spalili Budki Ciecierowskie. Od wielu lat w rocznicę wydarzeń w Ciecierówce spotykali się uczestnicy tamtych walk na uroczystej mszy odprawianej w kościele w Pasztowej Woli. Następnie maszerowali pod pomnik pod Ciecierówką. Upływ czasu znacznie przerzedził obecnie uczestników zdarzeń z roku 1944.

   Tablica na pomniku przypomina również o latach powstania styczniowego 1863 roku. W tym rejonie często przemieszczały się oddziały Dionizego Czachowskiego. Kronikarze powstania podają, że Czachowski w dniu 14 kwietnia 1863 roku rozłożył się obozem we wsi Czerwona, gdzie z rąk Stanisława Jarmunda, nadzwyczajnego komisarza Rządu Narodowego, otrzymał nominację na pułkownika oraz nominację na naczelnika wojskowego województwa sandomierskiego. Następnie Czachowski ze swym ok. 400 osobowym oddziałem wyruszył w stronę Grabowca.

   We wsi Ciecierówka do Czachowskiego dołączyli: Faustyn Gryliński, prowadzący ponad 400-osobowy oddział ochotników z powiatu sandomierskiego i opatowskiego oraz mjr. Andrzej Łopacki, który z Galicji przyprowadził 260-osobowy bardzo dobrze uzbrojony oddział (w tym grupa ochotników węgierskich). Wieczorem, 14 kwietnia, oddziały dotarły do Grabowca, gdzie dołączył do nich Władysław Kononowicz (ok. 600 ludzi). Przeciwko tym powstańczym siłom zgromadzonym w Grabowcu wyruszyły kolumny wojsk rosyjskich z Radomia, Opatowa i Staszowa.

   Chwilowo powstańcze oddziały miały nawet liczebną przewagę i perspektywę wygrania bitwy. Na polecenie komisarza Rządu Narodowego, Czachowski nie przyjął starcia z wojskiem rosyjskim w Grabowcu, aby chronić mieszkańców i ich domostwa przed atakiem Moskali i wycofał się w lasy iłżeckie. Okazało się jednak, że Rosjanie ostrzelali zabudowania, a po wejściu do opuszczonego bez walki miasteczka zamordowali lub ranili pięć osób. Z powodu gwałtów dokonywanych przez żołnierzy rosyjskich na mieszkańcach Grabowca, Czachowski wystosował pismo do rosyjskiego generała Aleksandra Uszakowa, naczelnika wojennego oddziału radomskiego, zapowiadając wieszanie Rosjan, którzy dostaną się w jego ręce - realizacja zemsty nastąpiła niedługo, po zwycięskiej bitwie Czachowskiego pod Stefankowem.

    W literaturze brak jest wzmianek, aby bezpośrednio w Ciecierówce doszło do starć z powstańcami lub represji ludności miejscowej.

Wprowadzono 12.04.2008 r.

góra strony

2. Krzyż przy polnej drodze

Od pomnika przy szosie do Ciecierówki, polna droga w kier. zachodnim doprowadza po ok. 200 m do samotnego krzyża metalowego, postawionego na betonowej podporze. Krzyż nie posiada żadnego opisu. Wcześniej w tym miejscu stał krzyż drewniany.

W przekazach ludności miejscowej właśnie ten krzyż był postawiony w intencji powstańców 1863 roku. Później, gdy działania ks. Jana Blicharza, doprowadziły do postawienie i poświęcenia pomnika, pierwotny krzyż poszedł nieco w zapomnienie. Ale, gdy zaszła potrzeba - pamiętano, aby postawić trwały, nowy krzyż. Szkoda może, że zabrakło tabliczki określającej intencje jego wzniesienia.
Wprowadzono 12.04.2008 r.

góra strony

NA START

ostatnia aktualizacja: 3-01-2015 , 09:16