1. Krzyż powstańców 1863 r.
Na narożniku ul. Partyzantów i Sportowej, w otoczeniu krzewów, postawiony betonowy krzyż na mogile ziemnej.
W podstawie krzyża wyryty jest, obecnie trudno zauważalny, napis:
TU SPOCZYWAJĄ POWSTAŃCY / 1863 r. / FRANCISZEK MAKULSKI / ŁĄCZKOWSKI / CZEŚĆ ICH PAMIĘCI
Franciszek Makulski, mieszkaniec miasta Końskie, uczestniczył w pracach Organizacji Narodowej. Prywatny urzędnik, ożeniony z Konstancją z Krajewskich, miał ośmioro dzieci. W okresie powstania przyjął obowiązki naczelnika (komisarza) parafialnego. Do jego obowiązków należało śledzenie ruchów wojsk carskich i powiadamianie powstańczych dowódców, pomoc w transporcie i przechowywaniu broni, dostarczanie amunicji i żywności oddziałom powstańczym. Współpracował głównie z oddziałem Jana Rudowskiego.
Lucjan Łączkowski był żołnierzem w oddziale Juliana Pilnego - Neumana.
Dnia 4 maja 1864 r. pod Glinianym Lasem zostali schwytani i uwięzieni, zaś na mocy decyzji naczelnika wojennego wojsk rosyjskich gub. radomskiej, gen. W. A. Bellegarda, w dniu 8 maja 1864 r. F. Makulski i L. Łączkowski zostali powieszeni przez Moskali.
W miejscu stracenia powstańców - w dniu 6 maja 1917 r. urządzono mogiłę i postawiono drewniany krzyż.
Jak przedstawił to w 1929 roku H. Mościcki (Pomniki bojowników) - istniał tu wówczas drewniany krzyz, zaś na tablicy był napis:
DLA UCZCZENIA PAMIĘCI STRACONYCH BOJOWNIKÓW ZA WOLNOŚĆ 8 MAJA 1864 R. FRANCISZKA MAKULSKIEGO, ŁĄCZKOWSKIEGO I INNYCH KRZYŻ TEN POSTAWILI OBYWATELE M. KOŃSKICH W 126 ROCZNICĘ KONSTYTUCJI 3 MAJA, KOŃSKIE DN. 6 MAJA 1917 R .//
W okresie późniejszym wymieniono krzyż drewniany na betonowy, uległa też zmianie treść napisu na tablicy pod krzyżem.
Widok krzyża z roku 1929 oraz stan w 2003 r.
Uzupełnienie z 6 lipca 2009 r.
Od roku 2007 w otoczeniu mogiły następują korzystne zmiany. W ramach programu edukacyjnego "Ślady przeszłości" - uczniowie Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 3 w Końskich ("Ekonomika") przyjęli opiekę nad symboliczną mogiłą powstańców, w m-cu kwietniu 2007 r. odebrali z rąk burmistrza miasta Końskie stosowny akt adopcji mogiły.
Prowadzenie przez uczniów wraz z nauczycielami stałej opieki doprowadziło do tego, że wiosną 2009 r. Urząd Miasta Końskie, przy udziale konserwatora zabytków, przeprowadził gruntowne prace renowacyjne: poprawiono istniejący krzyż betonowy wraz z odczyszczeniem istniejącego napisu, wykonano konserwację metalowego wygrodzenia, zostały wycięte krzewy zarastające mogiłę. Dodatkowo drogowcy również wykonali niezbędne prace w tym rejonie.
Symboliczna mogiła powstańców 1863 r.
- stan po wykonanych pracach w 2009 r.
góra strony
CMENTARZ PARAFIALNY - ul. Browarna
2. Kazimierz Falkiewicz
Obok kaplicy, przy ogrodzeniu cmentarza, grobowiec kamienny. Na grobowcu, na odłamkach skał, położony kamienny krzyż z Chrystusem.
Obok krzyża zamocowana żeliwna tabliczka w kształcie herbu, z napisem:
† / Ś. P. / KAZIMIERZ / FALKIEWICZ / ŻYŁ LAT 76 / ZMARŁ 12-V 1917 / KOŃSKIE
Poniżej prostokątna tabliczka żeliwna z napisem:
TAKA TABLICZKA UMIESZCZONA JEST / W PANTEONIE POWSTAŃCÓW 1863 r. / NA CMENTARZU WOJSKOWYM W WARSZAWIE
Na krawędzi płyty grobowca wykuty napis:
GRÓB FALKIEWICZÓW
Niżej, po prawej stronie jest tablica kamienna. Z trudem można odczytać część wykutego napisu:
Ś. P. / KAZIMIERZ / FALKIEWICZ / UCZESTNIK WALK / O WOLNOŚĆ NARODU / 1863 r. / ZM. D. 12 MAJA 1917 R. / PRZEŻYWSZY LAT 76 / ...
Kazimierz Falkiewicz, syn Franciszka, urodził się 4 marca 1840 w Skaryszewie. Jego wujem był ks. Kozłowski, proboszcz w Ruszkowie, potem w Bałtowie, który wielokrotnie wspierał swego siostrzeńca. Po ukończeniu szkół wstąpił do seminarium w Sandomierzu, gdzie był trzy lata. W roku 1863, jako jeden z pierwszych alumnów sandomierskiego seminarium, zrzucił sutannę i poszedł do powstania. Pod komendą Langiewicza, w batalionie Dawidowicza, czynnie uczestniczył w walkach na Świętym Krzyżu, pod Staszowem, pod Stopnicą.
Po upadku powstania ukrywał się u księży, wreszcie u swego wuja, ks. Kozłowskiego. Do seminarium wrócić już nie mógł, więc poświęcił się prawu. Ukończył studia, był aplikantem sądu, następnie podsędkiem w Solcu n/ Wisłą, w Opatowie, w Radomiu. Został pisarzem hipoteki w Końskich, na której to posadzie doczekał się emerytury. Zmarł w Końskich 12 maja 1917 r. (AP Radom, zesp. 698).
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Kazimierz Falkiewicz, po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 i 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 10/1920 poz. 461), należną dożywotnią rentę otrzymywała wdowa - Gabryela z Rychtarskich, która mieszkała w Radomiu.
W panteonie powstańców 1863 roku, utworzonym na Cmentarzu Komunalnym POWĄZKI w Warszawie (mur w kw. 13C) umieszczona jest żeliwna tabliczka upamiętniająca weterana Kazimierza Falkiewicza.
góra strony
3. Stanisław Piątkowski
Obok grobowca Falkiewicza, również przy ogrodzeniu cmentarnym, płyta kamienna ułożona na ziemi.
Pod znakiem krzyża napis:
Ś. P. / STANISŁAW PIĄTKOWSKI / WETERAN 1863 R. / PRZEŻYWSZY LAT 76 / ZM. DN. 11 KWIETNIA 1919 R. / CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Stanisław Piątkowski, ur. w r. 1842 w Kielcach, po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 i 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 5/1921 poz. 3088). Po zmarłym już weteranie należną rentę otrzymywała żona Katarzyna.
góra strony
4. Jadwiga Malanowiczowa
Od kaplicy idziemy alejką wzdłuż ogrodzenia. Po skręcie w prawo, za pomnikiem katyńskim, po lewej stronie alejki - duża katakumba obudowana płytami z lastryka.
Na mogile ustawiona ukośnie kamienna płyta ze znakiem krzyża. Po prawej stronie krzyża, wśród nazwisk zmarłych, jest zapis:
JADWIGA / z KALICIŃSKICH / MALANOWICZOWA / UCZESTN. POWSTANIA 1863 / ŻYŁA LAT 87 ZM. 20.XI.1931 r.
W parafii Iłża, dnia 30.X.1844 r. został spisany Akt Chrztu nr 254, w którym podano: Stawił się Franciszek Kalita, mieszczanin z Iłży lat 31 mający i okazał dziecię płci żeńskiej urodzone w Iłży dnia dzisiejszego z jego małżonki Urszuli z Choroszyńskich lat 26 mającej. Dziecięciu temu na na chrzcie nadano imię Jadwiga.
W genealogii rodziny Malanowiczów (www.rodzina.malanowicz.eu), podano, że po śmierci rodziców, wychowaniem Jadwigi zajął się brat matki, ksiądz prałat Piotr Choroszyński z kapituły sandomierskiej, oddając ją pod opiekę sióstr benedyktynek w Sandomierzu.
Jadwiga Malanowiczowa
Gdy nadszedł czas powstania narodowego lat 1863 - 1864, wychowana w duchu patriotycznym, Jadwiga wzięła udział w powstaniu styczniowym jako kurierka: przewoziła dla powstańców żywność, amunicję oraz lekarstwa. Szczęście jej dopisało - jej działalność nie została odkryta przez rosyjskie władze.
W dniu 20.X.1866 wyszła za mąż za Ignacego Malanowicza (1838 -1890) z Rakowa. Miała cztery córki (Apolonia, Joanna Zofia, Stefania Joanna i Helena Eleonora) oraz jednego syna (Stanisław Kostka). W posagu otrzymała majątki Felinów i Dacharzów, które przynosiły straty, dlatego je sprzedano, a rodzina przeniosła się do Rakowa.
Pod koniec życia Jadwiga przeniosła się do Końskich, gdzie od roku 1911 mieszkał jej syn, Stanisław (1877 - 1942), znany konecki działacz społeczny (m.in. w PCK, PTK, Muzeum Zagłębia Staropolskiego, działania na rzecz utworzenia Muzeum Regionalnego w Końskich).
Jadwiga Malanowiczowa zmarła dnia 20.XI.1931 r. w wieku 87 lat, co podawały nekrologi w prasie.
Notkę biograficzną i archiwalne zdjęcia uzupełniono
w listopadzie 2014 r. korzystając z udostępnionych
informacji na stronie www.rodzina.malanowicz.eu
góra strony
5. Stanisław Mietliński
Od mogiły Malanowiczewej idziemy dalej dróżką - do skrzyżowania i alejką w lewo, w kierunku płn.-wsch., ok. 60 m.
Po prawej stronie, w trzecim rzędzie od alejki, mogiła z płyt granitowych z krzyżem z rur stalowych. O krzyż wspiera się ukośnie położona granitowa płyta. W górnej części płyty jest wyryty napis:
† / Ś. P. / STANISŁAW MIETLIŃSKI / WETERAN POWSTANIA 1863 r. / * 1835 - † 1926
W dokumentach radomskiego Koła Weteranów 1863 roku (AP Radom, zesp.369) jest informacja, że Stanisław Mietliński służył pod Czachowskim. Brał udział w walkach na terenie powiatu koneckiego. Po rozbiciu oddziału pod Fałkowem, został zwolniony z oddziału przez płk. Czachowskiego.
góra strony
6. Marian Szymański
Idąc dalej alejką w kier. płn.-wsch., po ok. 40 m, po lewej stronie dróżki, położona jest mogiła ziemna ze stalowym krzyżem.
Na krzyżu zawieszona jest biała tabliczka emaliowana z napisem:
† / Ś. P. / Marjan Józef / SZYMAŃSKI / weteran 1863 r. / zmarł 28/X 1934 r. / w 81 roku życia / Pokój jego duszy
U podnóża krzyża wsparta jest owalna tabliczka żeliwna poświęcona pamięci Sabiny Szymańskiej, zmarłej w 1924 r. w wieku 27 lat.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Marian Józef Szymański, urodzony w roku 1845 w Szubinie, po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, otrzymał honorowy stopień ppor. weterana i został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 I 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 10/1920 poz. 2268).
góra strony
7. Władysław i Jan Radwanowie
W bezpośrednim sąsiedztwie mogiły Szymańskiego znajduje się płyta nagrobna dwóch innych uczestników powstania styczniowego. Bezpośrednio w ziemi położona jest kamienna płyta, w której wyryto napis:
† / Ś. P. / TU SPOCZYWAJĄ / WŁADYSŁAW RADWAN / ŻYŁ LAT 74 ZM. 5 - XII 1913 R. / JAN RADWAN / ŻYŁ LAT 86 ZM. 2 VII 1921 R. / UCZESTNICY POWSTANIA 1864 R.
Od szeregu lat, w bliskiej odległości od mogiły Radwanów postawiono kosz na śmieci. Płyta nagrobna jest mało widoczna, bardzo często jest zasypana odpadami, bezpośrednio na mogile tworzony jest śmietnik ! - winę za taki stan ponosi bezpośrednio zarząd cmentarza.
góra strony
ostatnia aktualizacja:
28-12-2014 , 11:53
