1. Henryk Jaxa - Gryf Bąkowski
W kościele parafialnym w Kraśnicy (od wejścia, po lewej stronie, pod chórem) umieszczona została tablica upamietniająca Henryka Jaxę Bąkowskiego.
Na płycie z czarnego granitu, wykonano napis:
"MORTUI VIVENTES OBLIGANT" (Zmarli zobowiązują żyjących)
Ś. P. / HENRYK JAXA-GRYF BĄKOWSKI / s. ANTONIEGO i IZABELI z RUDZKICH / UR. DNIA 1.12.1830 r. W KRAŚNICY, PRAWNIK, / CZŁONEK RZĄDU NARODOWEGO (PRAWNIKÓW) / w POWSTANIU STYCZNIOWYM w ROKU 1863, / ARESZTOWANY PRZEZ ROSYJSKIE WŁADZE / i SKAZANY NA DŁUGOLETNIĄ SYBERYJSKA KATORGĘ. / PO POWROCIE Z KATORGI ZAMIESZKAŁ W WARSZAWIE. / ZMARŁ DNIA 5.12.1903 r. / POCHOWANY NA WARSZAWSKICH POWĄZKACH / O PANIE, PRZYJMIJ JEGO DUSZĘ DO CHWAŁY SWOJEJ ! / CIENIOM MĘCZENNIKA SPRAWY NARODOWEJ / WDZIĘCZNI ZA JEGO OFIARĘ / MIESZKAŃCY ZIEMI OPOCZYŃSKIEJ / ROK 2003
Henryk Jaxa Bąkowski herbu Gryf, syn Antoniego i Izabeli z Rudzkich, urodził się w Kraśnicy 1 grudnia 1830 r. Ojciec jego pochodził z galicyjskiej rodziny szlacheckiej, jego przodek - Jan Wincenty Jaxa Bąkowski herbu Gryf w roku 1782 został mianowany hrabią. Pradziadek Henryka, Stanisław, był dziedzicem majątku Bernów gm. Gowarczów. Antoni Jaxa Bąkowski otrzymał majątek kraśnicki w roku 1827 od swego ojca Franciszka. W roku 1830 postawił niewielki murowany dworek i tam zamieszkał. Z uwagi na trwające walki powstania listopadowego 1830 - 1831, akt chrztu św. dla Henryka Eligiusza Leopolda został sporządzony w kościele parafialnym w Krośnicy dopiero 1.II.1834 r. Po uzyskaniu średniego wykształcenia w kraju, wyjechał on do Petersburga, gdzie w latach 1851 - 1855 studiuje prawo na Uniwersytecie. Uzyskuje stopień "kandydata nauk prawniczych". Osiada w Warszawie i podejmuje pracę w administracji państwowej.
Gdy nadszedł czas powstania narodowego 1863 roku jest urzędnikiem w Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia.
Prowadzący w Warszawie kancelarię adwokacką Piotr Kobylański, kolega ze studiów, wprowadza go w działalność władz powstania - poznaje członków istniejącego wówczas Rządu Narodowego zdominowanego przez "Białych". Gdy 23 maja 1863 roku powstał "rząd czerwonych prawników", z Franciszkiem Dobrowolskim na czele, Henryk Bąkowski został członkiem tegoż Rządu wraz z innymi adwokatami: Oskarem Awejde, Piotrem Kobylańskim, Henrykiem Krajewskim. Posiedzenia Posiedzenia Rządu odbywały się w mieszkaniu P. Kobylańskiego. Działalność ta nie trwała długo - już 14 czerwca 1863 r. Rząd ustąpił ustąpił, nastąpiły aresztowania.
Trybunał Wojenny skazał Henryka Jaxę Bąkowskiego na karę śmierci. Wyrok ten Berg zamienił na 8 lat katorgi. Aby uzyskać tak korzystną zmianę dla syna, dziedzic Kraśnicy, Antoni Jaxa Bąkowski, sprzedaje ponad 345 mórg lasu zwanego Felgustów (w okolicy puszczono wieść, że przegrał w karty na rzecz de Garsch Drużbackiego z Zameczka) - i uzyskaną gotówkę przekazał carskiemu namiestnikowi. Jeszcze w więzieniu zawarł związek małżeński z 20-letnią Michaliną hr. Wessel, która w 1872 r. wyrusza wraz ze swą matką do Uffy, gdzie na zesłaniu przebywał Henryk Jaxa Bąkowski. Tam w r. 1873 urodziła się im córeczka Michalina, ale matka zmarła przy porodzie.
Po powrocie do kraju zamieszkał w Warszawie. Zmarł 5 grudnia 1903 r. i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kw. 164, rząd 6, grób 10).
Staraniem Włodzimierza Koperkiewicza, opoczyńskiego opiekuna miejsc pamięci narodowej, w roku 2003 została wykonana tablica upamiętniająca postać Henryka Jaxę Bąkowskiego. Ale potrzebne były jeszcze długie zachody oraz interwencja samego radomskiego biskupa Zygmunta Zimowskiego, aby w kwietniu 2008 r. tablica ta została umieszczona w kościele, i uroczyście poświęcona.
Wprowadzono 22.07.2008 r. - korzystałem z opracowań
Włodzimierza Koperkiewicza z Ogonowic k/ Opoczna.
góra strony
ostatnia aktualizacja:
20-07-2014 , 05:40
