Od roku 1975 Kromołów jest dzielnicą miasta Zawiercie. W niniejszej prezentacji pozostawiono jednak Kromołów jako wyodrębnioną miejscowość.
1. Edmund Zachert
Nagrobek Zachertów na cmentarzu w Kromołowie
Na cmentarzu parafialnym w Kromołowie (przy ul. Karlińskiej), zaraz przy wejściu, przy głównej alei postawiony okazały żeliwny nagrobek Zachertów:
Na czterech bocznych żeliwnych ścianach nagrobka, pod znakami krzyża rzymskiego, wykonane zostały napisy:
1) Ś. P. / GRÓB / RODZINY / ZACHERTÓW / ZA DUSZE TU / SPOCZYWAJĄCYCH / RODZINA PROSI / O WESTCHNIENIE / DO BOGA
2) Ś. P. / JAN / FRYDERYK / ZACHERT / PRZEMYSŁOWIEC / SUKIENNICZY. / OB. M. KROMOŁOWA / OFICER WOJSK / NAPOLEOŃSKICH / PRZEŻYWSZY 62 LATA / ZM. 23.10.1847 R.
3) Ś. P. / LUDWIK / ZACHERT / ZIEMIANIN / I PRZEMYSŁOWIEC / NA ZAWIERCIU / OFICER GWARDJI / NARODOWEJ W 1863 R. / PRZEŻYWSZY LAT 40 / ZM. 26.10.1849 R.
4) Ś. P. / EDMUND / ZACHERT / DZIEDZIC / KROMOŁOWA I BZOWA / KOMISARZ POW. / PILECKIEGO RZĄDU/ NARODOWEGO W 1863 R. / PRZEŻYWSZY 64 LATA / ZM. 29.9.1904 R.
Nagrobek Zachertów na cmentarzu w Kromołowie.
Kolejne pokolenia rodziny Zachertów związane były z walkami o niepodległość narodu polskiego:
Jan Fryderyk Zachert (1765 - 1847), syn Jana Bogumiła, urodził się w Międzychodzie. Jako ochotnik brał udział w Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 roku. Po upadku powstania wstąpił do utworzonej przez generała Kniaziewicza Legii Naddunajskiej, z którą odbył tzw. Kampanię Frankfurcką. Po zawarciu przez Francję w r. 1801 pokoju z Austrią, uczestniczył w wyprawie polskich legionistów na Haiti. Walczył tam w randze kapitana. Z medalem św. Heleny powrócił z San Domigo w r. 1803 i zamieszkał w Warszawie, ożenił się z Marią ze Skalińskich Osenkowską (1775 - 1823), wdową po zmarłym na febrę podczas wyprawy na Haiti koledze kapitanie Osenkowskim. Z małżeństwa tego jest syn Ludwik i trzy córki: Zuzanna, Marianna i Karolina. Zostaje przemysłowcem - przenosi się do Zgierza, gdzie w 1822 r. zakłada fabrykę sukna. Prowadzi też sklep w Warszawie. Gdy po powstaniu listopadowym nastąpił kryzys w handlu polskim suknem, przenosi się w r. 1834 do Kromołowa, gdzie żył jego syn Ludwik. Zmarł w Kromołowie w 1847 r. i zgodnie z wyrażonym życzeniem, został pochowany na miejscowym cmentarzu w mundurze legionisty.
Ludwik Zachert (1809 - 1849) był jedynym synem Jana Fryderyka. Był oficerem Gwardii Narodowej w powstaniu listopadowym. Poprzez związek małżeński z Emilią z Gostkowskich, został dziedzicem Kromołowa (majątku wówczas zadłużonego). Zmarli młodo: Ludwik, w wieku 40 lat, zmarł w Rokitnie Szlacheckim w dniu 26.X.1849 r., jego małżonka - w Warszawie 24.VI.1852 r. Pozostawili pięcioro dzieci: Edmunda, Witolda, Melanią, Ludwikę Marię oraz Jana Piotra.
Edmund Zachert (1840 - 1904), najstarszy syn Ludwika, przejął po ojcu majątek Kromołów i Bzów. W okresie powstania narodowego 1863 roku był komisarzem Powiatu Pileckiego Rządu Narodowego. Uniknął jednak rosyjskich represji. W roku 1872 sprzedaje większość dóbr kromołowskich kupcom z Kromołowa. W roku 1877 zawarł małżeństwo z Krystyną Psarską, z którą miał pięcioro dzieci: Emilię, Ludwika, Eugeniusza, Jadwigę i Mariana. Zmarł w Kromołowie 29 września 1904 r. Jego syn, Ludwik, uczestniczy w rewolucyjnych wydarzeniach 1905 roku oraz w walkach niepodległościowych w latach 1914 - 1918. Syn Eugeniusz działał w POW, a następnie służył w Wojsku Polskim, jako inwalida odszedł z armii w stopniu kapitana. Najmłodszy z synów, Marian, był w konspiracji ZWC i PPS. W roku 1918 służy w Legii Akademickiej, później jest wybitnym naukowcem lekarzem w dziedzinie oftamologii.
Uzupełnienie z czerwca 2013 r.
2. Kazimierz Witold Zachert
Nagrobek Zachertów na cmentarzu w Kromołowie
z tablicą upamiętniającą Kazimierza Witolda Zacherta
W 150 rocznicę powstania styczniowego na cmentarzu w Kromołowie upamiętniony został Witold Zachert, powstaniec styczniowy, który poległ podczas bitwy na Grochowiskach.
Dnia 21.IV.2013 r., po mszy odprawionej w intencji bohatera spod Grochowisk oraz innych poległych powstańców styczniowych, uroczyście odsłonięto tablicę pamiątkową umieszczoną przy pomniku nagrobnym Rodziny Zachertów.
Na kamiennej tablicy umieszczono napis:
† / Ś. P. / kpt. KAZIMIERZ WITOLD / ZACHERT / *7.03.1843 r. W KROMOŁOWIE / † 18.03.1863 r. POD GROCHOWISKAMI / Uczeń szkoły wojskowej St. Cyre we Francji / Powstaniec Styczniowy, adiutant gen. Aleksandra Waligórskiego / Podczas bitwy pod Grochowiskami znajdował się w otoczeniu sztabowym gen. Mariana Langiewicza - dyktatora powstania / Zginął trafiony rosyjskim kartaczem // W 150 ROCZNICĘ POWSTANIA STYCZNIOWEGO / SPOŁECZEŃSTWO ZAWIERCIA / 1863 - 2013
Tablica upamiętniająca Kazimierza Witolda Zacherta
Kazimierz Witold Zachert (1843 - 1863) , brat Edmunda, w powstaniu styczniowym 1863 r. walczył z bronią w ręku i oddał swe życie w bitwie pod Grochowiskami. Krakowski "Czas" z Czwartku 16 Kwietnia 1863 r. zamieścił nekrolog:
† / Dnia 17 bm. o godzinie 10 z rana / W KOŚCIELE O.O. REFORMATÓW / odbędzie się / żałobne Nabożeństwo / za duszę ś.p. / WITOLDA ZACHERTA / ucznia Szkoły wojskowej w St. Cyre / urodzonego dnia 7 Marca 1843 r. w m. Kromo- / łowie w Królestwie Polskim, a poległego / w dniu 19tym Marca r.b. w boju pod/ Grochowiskami. / Na które pozostałe rodzeństwo Krewnych / Kolegów i Znajomych poległego zaprasza. //
Zwłoki Witolda pozostały w nieoznaczonej leśnej mogile na Grochowiskach.
góra strony
ostatnia aktualizacja:
28-12-2014 , 12:29
