STRONA ARCHIWALNA   
 opracowanie: śp. Jerzy Kowalczyk (1938 - 2015)    kontakt: 41 368 57 24,   jotka.1863@gmail.com

7 Grudzień 2024, imieniny dziś obchodzi: Agata, Ambroży, Marcin   
     Menu:  
Miejscowości
 K I E L C E
 A - B
 Aleksandrów
 Anielin Kępa (W)
 Antolka (K)
 Antoniów (E)
 Bardo
 Bartodzieje (W)
 Bebelno
 Belno
 Beszowa
 Będzin (S)
 Białaczów (E)
 Białobrzegi (W)
 Biechów
 Bieliny
 Bizoręda
 Bliżyn
 Błogie (E)
 Bobrza
 Bodzechów
 Bodzentyn
 Bogoria
 Bogucice
 Bolesław (K)
 Boria
 Borkowice (W)
 Brudzewice (E)
 Brynica
 Brzeźno
 Brzóza (W)
 Brzustowiec (E)
 Brzuśnia (E)
 Buczek (E)
 Bukowno (K)
 Bukówno (W)
 Busko-Zdrój
 C - F
 G - J
 K
 L - M
 N - O
 P - R
 S
 Ś - Ż
 Uroczystości
 Wyszukiwarka
 Literatura
 Indeksy
 Aktualizacja
 O autorze
 
     Ważne daty z powstania:  
9 grudnia 1863 r. - Bitwa Kality Rębajły pod Hutą Szczeceńską
16 grudnia 1863 r. - Pod Janikiem zostałą rozbita piechota Łady
16 grudnia 1863 r. - Pod Bodzechowem rozbicie wojska Bosaka
23 grudnia 1863 r. - Stracenie Z. Chmieleńskiego w Radomiu
 
  Zapraszam do współpracy
Posiadasz dodatkowe informacje lub zdjęcia
     albo
chcesz otrzymywać informację o uzupełnieniach niniejszej prezentacji ?
 
     Zaproszenie do:  
Muzeum Historii
Kielc
 
     gmina : GŁOWACZÓW powiat: KOZIENICE     

BRZÓZA

1. Tablica powstańców 1863 r.

   W kruchcie kościoła parafialnego w Brzózie, obok kilku innych, umieszczona jest tablica upamiętniająca powstańców 1863 roku.

   Na tablicy umieszczono napis:
PAMIĘCI WALCZĄCYCH / O WOLNOŚĆ NARODU / W POWSTANIU STYCZNIOWYM / 1863 ROKU / CHŁOPOM Z REJONU PUSZCZY / KOZIENICKIEJ POD DOWÓDZTWEM / MICHAŁA PIWNICKIEGO Z URSYNOWA / W 124 ROCZNICĘ - KOŁO ZBOWiD / GŁOWACZÓW 1987 r.

Tablica w kruchcie kościoła parafialnego w Brzózie
upamiętniająca powstańców 1863 r. z terenu Puszczy Kozienickiej


   Duży kompleks leśny Puszczy Kozienickiej dawał naturalne schronienie dla powstańców 1863 roku. I pomimo tego, że w bezpośrednim sąsiedztwie: w Głowaczowie, Ryczywole, Brzózie, Jedlni i Kozienicach stacjonowały dwa bataliony IV brygady saperów (ogółem 1.100 bagnetów), a dodatkowo w nieodległym Radomiu stacjonował Mohilewski pułk piechoty, rotnia strzelców, sotnia kozaków i dwie baterie artylerii (około 1500 bagnetów i szabel) oraz w pobliskim Skaryszewie stały dwie roty strzelców (ok. 500 bagnetów) - to rejon Puszczy Kozienickiej dawał często schronienie powstańczym oddziałom. Pod osłoną lasów przemieszczały się tędy m.in. oddziały Czachowskiego, Jankowskiego, Eminowicza, Grylińskiego, zaś dłuższe pobyty w tym rejonie miał Kononowicz. Przebieg działań powstańczych w tym rejonie opracował i przedstawił Witold Dąbkowski (Powstanie styczniowe w Puszczy Kozienickiej). W pracy tej uwzględniono udział miejscowych chłopów oraz ich przywódcy - Michała Piwnickiego, którego nazwisko wprowadzone zostało na pamiątkową tablicę.

    Michał Piwnicki, którego postać przedstawił w swej pracy Dąbkowski, pochodził z wioski Ursynów w parafii Brzóza. Początkowo współdziałał on z powstańcami: utrzymywał stałą łączność między Ursynowem i najbliższymi wsiami a obozem Kononowicza na wyspie Orlego Ługu (Kępa Rozniszewska - obecnie określana jako Anielin Kępa), dostarczał żywność, furaż, wiadomości. Później postanowił brać bezpośredni udział w starciach zbrojnych: skrzyknął chłopów do własnego oddziału, który przyprowadził do Kononowicza. A gdy Kononowicz został zmuszony do rozpuszczenia oddziału, Piwnicki z grupą ok. 50 chłopów dochodzi do Ursynowa, tam zakopują karabiny (niestety, ale wskutek zdrady - broń odnależli Rosjanie).

   W czerwcu 1863 r. dotknęła go osobista tragedia - pochował dziecko. Ale już we wrześniu, w pobliżu Ursynowa, na Uroczysku Leniwy (nad rzeczką Leniwa) Piwnicki zorganizował powstańczy ośrodek. Przekuwano kosy, kuto groty i bagnety, naprawiano strzelby, dwa metalowe słupy wiorstowe usiłowano przerobić na armatki. Urządzono również inne warsztatyrzemieślnicze: szyto powstańczą odzież oraz buty. Całością dyrygował Michał Piwnicki, z pomocą Łęka, syna podleśnego i Antoniego Jaroszka z Jedlni.

   Jesienią 1863 r. Piwnicki został powstańczym naczelnikiem parafii Brzóza. Udało mu się zgromadzić zapasy broni: ok. 260 szt. broni palnej, w tym 100 szt. u chłopów, 60 szt. karabinków kawaleryjskich oraz 460 kos (był to wynik działalności głównie ośrodka na Uroczysku Leniwy). Wyprwia do powstanie kolejne grupy ochotników - chłopów, którzy trafiali do oddziału Łady.

   Z początkiem 1864 r. Piwnicki wyrusza na pole walki z grupą chłopów. Dnia 7 lutego 1864 r. rosyjski dowódca, por. Assiejew, całkowicie zaskoczył obóz Piwnickiego rozłożony w lesie obok Cecylówki (w pobliżu Brzózy). W wyniku walki zginęło 17 powstańców, 6-ciu zostało rannych, w tym Piwnicki. Oddział powstańczy przestał istnieć. Ciężko ranny Michał Piwnicki podczas transportu wozem do Radomia zmarł w drodze.


Wprowadzono 26.09.2009 r. na podstawie sygnału
przekazanego przez Łukasza Sobola z Radomia.






góra strony


ostatnia aktualizacja: 23-07-2014 , 01:59

 

 



od 11 stycznia 2005 odwiedziło nas: 3 445.000 osób.

Stronę najlepiej oglądać w rozdzielczości 800x600 w przeglądarce Internet Explorer