STRONA ARCHIWALNA   
 opracowanie: śp. Jerzy Kowalczyk (1938 - 2015)    kontakt: 41 368 57 24,   jotka.1863@gmail.com

6 Październik 2024, imieniny dziś obchodzi: Petra, Fryderyka, Artur   
     Menu:  
Miejscowości
 K I E L C E
 A - B
 C - F
 G - J
 K
 L - M
 N - O
 P - R
 Parszów
 Pasztowa Wola (W)
 Pawłowice
 Pawłów
 Pawłów (W)
 Pełczyska
 Pętkowice
 Piasek Wielki
 Pierzchnica
 Pieskowa Skała (K)
 Pilica (S)
 Pilica (W)
 Pińczów
 Piórków
 Pobiednik Mały (K)
 Polana Langiewicza
 Policzna (W)
 Pomorzany (W)
 Poświętne (E)
 Prandocin (K)
 Proszowice (K)
 Prymusowa Wola (E)
 Przedbórz (E)
 Przybysławice
 Przysucha (W)
 Pstroszyce (K)
 Rachwałowice (K)
 Radków
 Radom (W)
 Radom_mogiły_1
 Radom_mogiły_2
 Radoszyce
 Rataje
 Rokitno (S)
 Rozniszew (W)
 Rożenek (E)
 Ruda Kościelna
 Ruszków
 Rybnica
 Ryczów (S)
 Ryczówek (K)
 Rytwiany
 S
 Ś - Ż
 Uroczystości
 Wyszukiwarka
 Literatura
 Indeksy
 Aktualizacja
 O autorze
 
     Ważne daty z powstania:  
9 pazdziernika 1863 r. - Neuman i Junosza walczą pod Stawami
20 pazdziernika 1863 r. - Bitwa Z. Chmieleńskiego pod Oksą
20 pazdziernika 1863 r. - Bitwa Rosnera-Róży pod Rybnicą
21 pazdziernika 1863 r. - Bitwa Rosnera-Róży pod Jurkowicami
21 pazdziernika 1863 r. - Potyczka Chmieleńskiego pod Kwiliną
29 pazdziernika 1862 r. - Świętomarz - zjazd księży sandomierskich
29 pazdziernika 1863 r. - Bitwa Bosaka i oddziału Rębajły pod Jeziorkiem
4 listopada 1863 r. - Potyczka Bosaka i Chmieleńskiego pod Strojnowem
5 listopada 1863 r. - Potyczka Bosaka i Chmieleńskiego pod Górami
 
  Zapraszam do współpracy
Posiadasz dodatkowe informacje lub zdjęcia
     albo
chcesz otrzymywać informację o uzupełnieniach niniejszej prezentacji ?
 
     Zaproszenie do:  
Muzeum Historii
Kielc
 
     gmina : WĄCHOCK powiat: STARACHOWICE     

RATAJE

1. Krzyż




W Ratajach, przed lasem, przy zakręcie asfaltowej drogi prowadzącej z Wąchocka do Starachowic, stoi okazały krzyż drewniany. Jest wygrodzony metalowym płotkiem. Na krzyżu umieszczona jest tabliczka metalowa z wyrytym napisem:
/ JEZU UFAMY TOBIE / 31.V.1973 r.

   W czerwcu 1863 roku oddział Dionizego Czachowskiego, nieustannie nękany przez wojsko rosyjskie, dotarł do wioski Rataje, na skraju lasów świętokrzyskich. Pod datą 11.6.63 Rataje zapisał S. Zieliński (Bitwy i potyczki ...):
Wymknąwszy się trzem rotom pułku smoleńskiego pod Bobrzą, spotkał się znowu Czachowski z nieprzyjacielem pod Ratajami, gdzie oddział poszedł w rozsypkę.

   W stałych, okresowych informacjach do Jaśnie Wielmożnego Naczelnika Rządu Cywilnego Królestwa Polskiego Hrabiego Wielopolskiego Margrabiego Gonzaga Myszkowskiego kierowanych od Gubernatora Cywilnego Radomskiego , jest zapis:
W d. 11 Czerwca powstańcy w liczbie 100 ludzi uchodząc przed wojskiem, weszli do wsi Rataje, gdzie pozostawiwszy 3 zabitych i 5 rannych, zrejterowali przez Wąchock w lasy za rzeką Kamienną, ścigani będąc przez dragonów. Piechota pozostała przez 2 godzin w Ratajach, gdzie cały dwór zajęła. - Po jej ustąpieniu dostrzeżono zniszczenie w aktach i papierach wójtowskich, brak garderoby i bielizny wartości rsr. 250; szkody zrządzone przez wojsko w zbożu, łąkach i połamanych płotach obliczone są na rsr. 1800,-
(AP Kielce, Arch. Ordynacji Myszkowskiej)


   Pamięć o zdarzeniach z okresu powstania, przetrwała w Ratajach do uzyskania niepodległości przez Polskę. Obecny krzyż został postawiony w roku 1973, w miejsce starego, zmurszałego drewnianego krzyża. Jak opowiada Marian Rymarczyk, który bezpośrednio brał udział w pracach, krzyż postawili miejscowi gospodarze, jego sąsiad dał na krzyż odpowiednie drzewo dębowe.

   Pierwotnie w tym miejscu, krzyż dedykowany powstańcom 1863 r. postawiono w roku 1923. W dokumentach Związku Weteranów 1863 r. w Radomiu (AP Radom, zesp. 369) znajduje się pismo skierowane do kpt. Wojdackiego:
10 Maja 1923 r.

Do Pana Kapitana Weteranów Wojdackiego

   Sześćdziesiąt lat temu pod Ratajami i Wąchockiem na polu chwały padli nasi rodacy za wolność naszej ukochanej Polski. W miejscu odpowiednim wznieśliśmy Krzyż na tę pamiątkę, i napisem:
Tobie Polsko! fundatorowie młodzież wsi Rataje 1863 - 1923 r.
   Mieszkańcy wsi Rataje i Wąchocka pragną poświęcić w 20 Maja rb. Krzyż oraz proszą o wystaranie się aby przybyli weterani z muzyką wojskową na tę uroczystość do Wąchocka. W imieniu mieszkańców Wąchocka zanoszę prośbę
Jan Krogulec

   Na piśmie tym kpt. Wojdacki zrobił swoje dopiski:
Pojechaliśmy: Wojdacki Józef, Jabłoński Edward, Żuchowski Szczepan, Kryszczyński Władysław, Łepkowski Szymon. W Skarżysku przyłączył się Franciszek Wieczorkowski, Kazimierz imię drugie.

   W uroczystościach we wsi Rataje uczestniczyli weterani 1863 roku, przedstawiciele Starostwa, Zarządu Gminy Wąchock, oficerowie 72 p.p. z Radomia. Była młodzież szkolna, harcerze oraz mieszkańcy wsi Rataje. Poświęcenia krzyża dokonał ks. Edward Chrzanowski - o czym wzmianki zachowały się również w kronice Hufca ZHP Starachowice.

   W dokumentach Okręgowej Dyrekcji Robót Publicznych w Kielcach z 1933 r. (AP Kielce, zesp. 100, sygn. 15224) jest ... kosztorys na uporządkowanie mogiły nieznanego powstańca z 1863 r. w lesie obok Rataj pow. Iłżecki. Zakres planowanych robót obejmował wykonanie:
- pryzma ziemna 1,5 x 1,5 x 0,4 m
- pomniczek betonowy
- ogrodzenie mogiły: słupy i rygle dębowe,
- tablica żelazna z napisem: Cześć Nieznanemu Powstańcowi z 1863 r. z umocowaniem na krzyżu.


Zamierzone prace nie zostały jednak wykonane. Szkoda wielka, bo z biegiem lat napis wyryty na ramieniu krzyża stał się nieczytelny. Pamięć o intencjach postawienia krzyża w roku 1923 zaginęła.

   Krzyż został odbudowany w r. 1973 - w 110 rocznicę powstania styczniowego. Tabliczka na krzyżu nie nawiązuje do tradycji roku 1863. Stąd i wśród mieszkańców wsi Rataje zatarły się w pamięci informacje o pierwotnej intencji postawienia krzyża.





góra strony


ostatnia aktualizacja: 4-01-2015 , 07:29

 

 



od 11 stycznia 2005 odwiedziło nas: 3 445.000 osób.

Stronę najlepiej oglądać w rozdzielczości 800x600 w przeglądarce Internet Explorer