Wykaz oznaczonych na planie i prezentowanych mogił:
1. M. Magnus i Z. Milcarz kw. 3c |
2. G. Mierzanowski kw. 1A |
3. ks. J. Łada kw. 10B |
4. J. Leszczyńska kw. 10B |
5. R. Leszczyński kw. 10B |
6. E. Gosławski kw. 10B |
7. A. Jaxa-Komornicki kw. 4A |
8. F. Wojciechowski kw. 5A |
9. F. Wierzbowski kw. 16a |
10. S. Mantorski kw. 6A |
11. H. Kozierowski kw. 11a |
12. S. Szukiewicz kw. 13a |
13. W. Kryściński kw. 10a |
14. J. Wojdacki kw. 9a |
15. S. Gruszczyński kw. 9a |
16. F. Bijejko kw. 10A |
17. E. Jabłoński kw. 3A |
18. M. Kelles-Krauz kw. 3A |
19. F. Michalczewski kw. 9A |
20. K. Święcicki kw. 6A |
Opis grobów i not biograficznych został podzielony na dwie części:
RADOM - cmentarz cz. 1 zawiera opis mogił oznaczonych od
1 do
10 oraz dodatkowe:
19 i
20 wg. przedstawionego powyżej planu cmentarza.
RADOM - cmentarz cz. 2 zawiera opis mogił oznaczonych od
11 do
18 .
Notki biograficzne uczestników powstania 1863 roku zostały oparte na materiałach radomskiego Koła Weteranów 1863 r (AP Radom, zesp. 369 i 698), aktach odznaczeniowych w Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie, na opracowaniu Cmentarz rzymskokatolicki w Radomiu przy dawnym trakcie starokrakowskim obecnie ul. B. Limanowskiego. cz. I do IV. Red. nauk. Ryszard Brykowski oraz na informacjach uzyskanych od rodzin weteranów 1863 r.
1. Maria Magnus i Zofia Milcarz
kw. 3c
W kwaterze 3c (od strony kw. 2c, na wysokości kwatery 5b) znajduje się skromna mogiła potomków płk. Dionizego Czachowskiego. Na katakumbie, wykonanej z płyt lastryko, postawiona jest pionowo płyta, na której, obok dużego znaku krzyża, wyryto napis:
† / Ś. P. / MAGNUS / WNUCZKA BOHATERA ZIEMI RADOMSKIEJ / Ś.P. PUŁKOWNIKA / DJONIZEGO CZACHOWSKIEGO / ZM. 5-XII 1936 R. ŻYŁA LAT 73
Na mogile postawiona jest ukośnie druga płyta z napisem:
† / Ś. P. / JAN MILCARZ / ŻYŁ LAT 73 ZM. 25.VIII.1964 / ZOFIA MILCARZ / ŻYŁA LAT 81 ZM. 15.VI.1983
Maria Magnus, była córką Józefy Mrokowskiej z Czachowskich (1833 - 1910), która była najstarszą córką Dionizego Czachowskiego. Mąż Marii, Stanisław, z wykształcenia leśnik, zamożny przemysłowiec, był wielkim patriotą i społecznikiem. Rodzina Magnusów mieszkała w Warszawie, w Suchedniowie, by później przenieść się do Radomia.
Zofia Milcarz (1902 - 1983), z domu Magnus, była prawnuczką Dionizego Czachowskiego. Brała czynny udział w życiu kulturalnym i naukowym Radomia.
W zbiorach M. T. Osińskiego (AP Radom, zesp. 1211) zachowały się zdjęcia przedstawiające udział Zofii Milcarzowej w uroczystości przeniesienia szczątków płk. D. Czachowskiego z cmentarza w Bukównie do Radomia w roku 1938. Jest w orszaku, który na wojskowej lawecie ciągnionej przez trzy pary koni z kawalerzystami, przeprowadza prochy bohatera z cmentarza w Bukównie, przez Przytyk do Radomia.
Są również zdjęcia dokumentujące udział Zofii Milcarz podczas uroczystości w dniu 22.III.1981 roku, gdy miedzianą trumienkę ze szczątkami płk. D. Czachowskiego, ukrytą w okresie wojny pod posadzką kościoła, składano uroczyście do sarkofagu w nawie kościoła o.o. bernardynów.
Zofia Milcarz dwukrotnie zatem uroczyście pochowała swego pradziadka - płk. Dionizego Czachowskiego, który bezpośrednio po śmierci miał tylko nocny pochówek do nieoznaczonej mogiły, i to utrzymany w ścicłej tajemnicy.
góra strony
2. Gustaw Mierzanowski
kw. 1A
Przy Alei Głównej, obok Pomnika Katyńskiego, w kw. 1A, postawiony jest okazały grobowiec kamienny. Na schodkowym postumencie ustawiony jest kamienny krzyż. Pod dużym napisem:
GRÓB MIERZANOWSKICH
na płycie zamykającej wejście do grobowca, wyryto nazwiska pochowanych tu członków rodziny. M.in. podano:
GUSTAW / MIERZANOWSKI / UCZESTNIK Z 1863 R. / ŻYŁ LAT 64 / ZM. 10-II-1911 R.
Gustaw Mierzanowski, syn Stanisława i Antoniny z Lambertów, urodził się w Radomiu 2 sierpnia 1846 r. W dokumentach AP Radom (zesp. 698) znajduje się biogram przedstawiający udział G. Mierzanowskiego w powstaniu -
Jako uczeń VII klasy gimnazjum Radomskiego 22 stycznia 1863 r. wraz z kolegami wyszedł pod Szydłowiec, gdzie pod dowództwem Koryckiego, który złączył się z Oddziałem Langiewicza, napadli na miasto w którem kwaterował bataljon pod dowództwem Rydygiera. ...
Następnie jest w Wąchocku, tutaj został przydzielony do batalionu Dionizego Czachowskiego. Bierze udział w walkach pod Świętym Krzyżem, Staszowem, Małogoszczem. Później Był pod Skałą i w nocy pod cmentarzem miasta Skały, w Chrobrzu, w końcu pod Grochowiskami, bijąc się do zmierzchu. Korycki otrzymał zlecenie z gęstwiny brzozowej prażyć nieprzyjaciela i tym sposobem wstrzymać wroga, a dać możność bataljonowi przejść łąkę ...
Po załamaniu się kampanii Langiewicza, przekracza Wisłę i zostaje internowany przez Austriaków. Udało mu się jednak w Krakowie zbiec. Powraca do powstania.
Mierzanowski wkroczył do Królestwa wraz z przedzierającym sie oddziałem i pod Zarogiem, gdzie byli zaatakowani przez nieprzyjaciela, otrzymał ranę pałaszem w piersi, lewe ramię i w czoło. Krwią zalany zabrany został z pola bitwy i położony w szopie między kolegami ciężko jak i on ranionymi. Jak długo leżał bez przytomności określić trudno. ...
... wraz z towarzyszami został przewieziony do Koniecpola i tam wyleczony.
Mieszka w Radomiu, pracuje jako geometra w Izbie Skarbowej. Bierze udział w życiu społecznym Radomia, jest członkiem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Autobiograficzne wspomnienia G. Mierzanowskiego spisał Wiktor Gruszczyński, również powstaniec 1863 roku, z którym znali się "z Krajoznawstwa".
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Gustaw Mierzanowski, po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 i 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 10/1921 poz. 1459), a dożywotnią rentę po zmarłym mężu otrzymała wdowa, Maria.
góra strony
3. ks. Justyn Łada
kw. 10B
Prawie na końcu kw. 10B (plecami do kw. 16a) na kamiennej katakumbie postawiony jest kamienny nagrobek zwieńczony krzyżem. Na frontowej ścianie postumentu wykuto napis:
Ś. P. / KSIĄDZ JUSTYN / ŁADA / USUNIĘTY Z PROBOS. / W 1875 R. MIESZKAŁ / W RADOMIU LAT 31 / ZM. 25 LUTEGO 1906 R. / ŻYŁ LAT 89 / KAPŁAŃSTWA 66 / WIECZNY POKÓJ / JEGO MĘŻNEJ / I ZACNEJ DUSZY
Ks. Justyn Łada (1817 - 1906) pochodził z gub. siedleckiej. W r. 1840 został wyświęcony na kapłana w obrządku greko-unickim. Pełnił swą posługę w Rejowcu, następnie w Kopyłowie (pow. hrubieszowski, Lubelskie). Tam posiadał rodzinę.
W okresie powstania styczniowego włączył się w działania patriotyczne. P. Kubicki (Bojownicy kapłani ...) podaje cały szereg faktów z tego okresu:
Raport Zarządu Żandarmerii stwierdzał, iż nie było żadnej wątpliwości, że ks. Łada należał do politycznej organizacji, ... Ks. Łada, choć się sam przyznał, że miał propozycję objęcia tylko w parafji stanowiska naczelnika administracyjno - powstańczego, jednak podług bardzo silnego podejrzenia zajmował wyższą godność ...
W raporcie z 30.XI.1865 r. Zarząd Żandarmerii wylicza winy księdza:
... zbierał podatki od różnych osób na cele powstańcze ... utrzymywał stosunki z rewolucyjnym działaczem Witoldem Gratusem ... z innymi agentami powstania i od jednego z nich przyjął 24 worki bojowych pomocy ... miewał narady z dowódcą Grekowiczem, który formował w okolicy partję ...
W tej działalności wspierała księdza również jego córka:
... P. Aleksandra Łada w 1863 r. była agentką powstania, ciągle jeździła w różne okolice hrubieszowskiego i krasnostawskiego pow. .... Była ona aresztowana od stycznia do kwietnia 1865 r., później otrzymała jeszcze 1 miesiąc więzienia.
Ks. J. Łada był aresztowany od grudnia 1864 r. do kwietnia 1866 r. Zapłacił również grzywnę 200 r. W okresie do 1872 r. otrzymał jawny dozór policyjny. W ramach prowadzonej walki z kościołem greko-unickim, w roku 1874 został usunięty przez rosyjskie władze z probostwa w Kopyłowie.
Razem z rodziną zamieszkał w Radomiu i pozostawał tu aż do swojej śmierci w dniu 27 lutego 1906 r. W Radomiu przez 31 lat był urzędnikiem w hipotece. Potajemnie odprawiał też msze św. dla unitów. Cieszył się szacunkiem, co potwierdza zachowana tablica pamiątkowa w kościele pobernardyńskim św. Katarzyny w Radomiu.
góra strony
4. Julia Leszczyńska
kw. 10B
W kwaterze 10B, w alejce sąsiadującej z kw. 5A, mało widoczna (w drugim rządzie, od str. kw. 5B, za okazałym nagrobkiem Bernatów) znajduje się mogiła Julii Leszczyńskiej.
Na dużej kamiennej płycie, w wygrodzeniu rurami zamocowanymi na czterech kamiennych słupkach, postawiony jest obelisk z piaskowca szydłowieckiego. Pod medalionem z kobiecą głową, na bocznej płaszczyźnie nagrobka, umieszczono płytę z czarnego granitu z wyrytym napisem:
Ś. P. / JULJA / z CZACHOWSKICH / LESZCZYŃSKA / ŻYŁA LAT 72 † 27-II 1912 R. / UKOCHANEJ MATCE - DZIECI
Julia Leszczyńska (ur. ok. 1835-1839, zm. 27.II.1912) była drugą córką Dionizego Czachowskiego i Eufemii z Kaliszów (1811 - 1843). Rodzice w roku 1839 przenoszą się z radomskiego na Ukrainę. Gdy była jeszcze dzieckiem, w roku 1843 zmarła jej matka Eufemia. Wychowaniem małych dzieci Dionizego zajął się stryj Piotr Ignacy Czachowski. Ok. 1860 roku Dionizy powraca w rodzinne strony radomskie. Julia wychodzi za mąż za Rafała Leszczyńskiego, dziedzica majątku Wierzchowiska k/ Sienna.
Podczas jesiennej kampanii 1863 r. płk. D. Czachowski dotarł w rejon: Solec - Lipsko - Sienna. Prawdopodobnie to po odwiedzinach u córki w Wierzchowiskach, rozegrał się ostatni epizod walki płk. Dionizego Czachowskiego. W pobliskim Jaworze Soleckim, w dniu 6 listopada 1863 roku, został rozsiekany przez Kozaków. Julia o śmierci natychmiast się dowiedziała, była na miejscu, rozpoznała zwłoki, ale nie danym jej było pochować ojca.
Moskale z triumfem obwozili się ze zwłokami powstańczego naczelnika woj. sandomierskiego. Łaskawie zezwolono później na pogrzeb, ale poza Radomiem, W tym nocnym pochówku w Bukównie, z udziałem oddziału kozaków, mogło uczestniczyć tylko trzech świadków. Nie miała więc okazji Julia, aby pochować ojca. Nie dożyła też uroczystego przeniesienia zwłok D. Czachowskiego z Bukówna do Radomia w 1938 roku.
góra strony
5. Rafał Leszczyński
kw. 10B
W kwaterze 10B (przy alejce, od strony kw. 5A), prawie naprzeciw nagrobka Julii Leszczyńskiej, znajduje się mogiła Rafała Leszczyńskiego.
Położona kamienna płyta zawiera, pod wykutym znakiem krzyża, obecnie słabo czytelny wyryty napis:
RAFAŁ LESZCZYŃSKI / DZIEDZIC WIERZCHOWISK / ZM. D. 6 LISTOPADA 1881 ROKU / ŻYŁ LAT 47 / POKÓJ JEGO CIENIOM
Rafał Leszczyński był mężem Julii, córki Dionizego Czachowskiego. W swym majątku Wierzchowiska, przyjmował oddziały powstańcze, udzielał im wsparcia. Ostatnia potyczka Dionizego Czachowskiego miała miejsce właśnie po odwiedzinach dowódcy u swojej córki.
góra strony
6. Emil Gosławski
kw. 10B
Na początku kw. 10B, od strony kw. 4B, katakumba z płyt kamiennych, na której w wygrodzeniu metalowymi prętami na 6-ciu kamiennych słupkach, postawiono okazały kamienny nagrobek, w kształcie postumentu, zwieńczony krzyżem z Chrystusem ukrzyżowanym.
Na frontowej ścianie cokołu umieszczono żeliwną płytę z napisem:
D. O. M. / EMIL / GOSŁAWSKI / DOKTÓR MEDYCYNY / I CHIRURGII / UR: 20 GRUDNIA 1819 R. / UM: 20 KWIETNIA 1880. / ORAZ MAŁŻONKA JEGO / HELENA / Z PATKÓW / GOSŁAWSKA / UM: 23 LUTEGO 1887 R. / PANIE! PRZYJMIJ ICH / DO CHWAŁY SWOJEJ
Emil Gosławski (1819 - 1880) był znanym radomskim lekarzem i społecznikiem. Pochodził z okolic Sandomierza. Po studiach w Wilnie i Dorpacie, pracował jako lekarz w Rawie. Od 1856 roku przenosi się do Radomia i zostaje ordynatorem Szpitala św. Kazimierza (obecnie Szpital Miejski w Radomiu przy ul. Malczewskiego).
W okresie powstania styczniowego stał na czele społecznego komitetu, który niósł pomoc rannym powstańcom przebywającym w radomskim szpitalu - w szpitalu ukrywał rannych powstańców, lżej rannym udzielał pomocy poza Radomiem. Był w stałym kontakcie z dr. Władysławem Stankiewiczem, który był członkiem Komisji Lekarskiej Wydziału Wojny Rządu Narodowego.
W Dokumentach terenowych władz cywilnych powstania styczniowego 1862 - 1864 Emil Gosławski występuje jako naczelnik cywilny miasta Radomia. Publikowany jest Raport naczelnika m. Radomia, Emiliana Gosławskiego do Rządu Narodowego. W tym piśmie z dnia 1 maja 1864 roku, podaje informacje o upadku ducha w powstaniu i o rozkładzie organizacji narodowej. Pisze również o bieżących zadaniach:
... w kasie zaledwie około 1000 zł. znajduje się, których w żaden sposób uszczuplać nie możemy, bo potrzeba zasilać wsparciem rodziny wtajemniczone w organizację, których mężowie polegli, lub wydalili się z kraju za ogólną sprawę. Zresztą konieczne są wydatki na oddziały jeszcze egzystujące, które ciągle o rekwizyta przysyłają ...
... drobne oddziały uwijają się, jak to w tutejszych stronach: Malinowskiego, Bezkiszkina, Pawełka, Lewinowskiego, Krzywdy i Rudowskiego ...
Przez kilka miesięcy był aresztowany. Po powstaniu nadal pracował w radomskim szpitalu. Zmarł 20 kwietnia 1880 r.
W kaplicy dawnego Szpitala św. Kazimierza umieszczono marmurową tablicę upamiętniająca Emila Gosławskiego, który przez 24 lata pełnił funkcję ordynatora tego szpitala. Tablica jest przedstawiona w części ogólnej Radomia, pod. poz. 10.
góra strony
7. Adam Jaxa Komornicki
kw. 4A
W kwaterze 4A (w pobliżu dzwonnicy) na kamiennej płycie postawiony z czerwonego piaskowca kamienny nagrobek z krzyżem.
Na ścianie postumentu wykuty napis:
Ś. P. / ADAM / JAXA KOMORNICKI / RODEM z WOŁYNIA / B. OBYWATEL ZIEMSKI SYBIRAK / ZMARŁ 6 LIPCA 1915 R. / PRZEŻYWSZY LAT 77 / CZEŚĆ PAMIĘCI SZLACHETNEGO CZŁOWIEKA
Adam Jaxa Komornicki ur. 1839 r. pochodził ze szlacheckiej rodziny z Wołynia. Ukaz carski z 1852 r. potwierdza, że Adam Piotr Komornicki, syn Kazimierza Gabryela Komornickiego herbu Gryf (Jaxa) został wpisany do Księgi szlachty. Jego ojciec, Kazimierz (ur. 1812 r. w Ujeździcach na Wołyniu w pow. Dubieńskim, zm. 1857 w Żytomierzu) był malarzem i literatem oraz historykiem sztuki. Publikował w w piśmie Atheneum, prowadzonym przez Józefa Ignacego Kraszewskiego - prawdopodobnie stąd kontakty i późniejsza przyjaźń Adama z pisarzem. Rodzina Komornickich miała swych przodków w Sandomierskiem (matka wywodziła się z rodu Bończa-Tomaszewskich).
Adam byl wychowańcem Uniwersytetu Kijowskiego. Gdy wybuchło powstanie styczniowe, prawdopodobnie znalazł się w grupie około tysiąca studentów Uniwersytetu, którzy na przełomie kwietnia i maja 1863 r. w trzech partiach wyruszyli do powstania. Za udział w powstaniu, sąd wojenny w Kijowie skazał go na 6 lat katorgi. Wg. zachowanych dokumentów w AGAD, dnia 6.VI.1865 r. w drodze na zesłanie przybył z Tobolska do Tomska. Karę odbywał w Irkuckiej Warzelni Soli w osadzie Usole nad brzegiem Angary, co potwierdzają we wspomnieniach J. Giedroyć oraz W. Lasocki. Po dwóch latach katorgi, jest już na osiedleniu: od 6.IV. 1867 do do 1.VII.1869 mieszka w Irkucku (zachowały się nawet jego własnoręczne szkice i opis domu, w którym mieszkał). Następne dwa lata (1869 - 1871) jest u stóp Uralu w Krasoufimsku, w permskiej guberni. Przed rokiem 1880 powrócił do Kraju i osiedlił się w Sandomierskiem: został właścicielem ziemskim pod Jedlińskiem k/ Radomia, co potwierdzają wzmianki w Gazecie Radomskiej.
Zmarł bezpotomnie 6 lipca 1915 r.
Uzupełniono dn. 7. V. 2010 na podstawie
Kartoteki powstańców 1863 Inst. Hist. PAN.
Dn. 28. I. 2013 wprowadzono uzupełnienie,
korzystając z dokumentów udostępnionych
przez Adama Grzeszaka (Warszawa)
góra strony
8. Feliks Wojciechowski
kw. 5A
W kwaterze 5A (przy alejce od strony kwatery 4A, blisko kw. 6A) grobowiec kamienny zawierający na czole położonej płyty wykuty napis:
GRÓB WOYCIECHOWSKICH .
Na płycie grobowca położony ukośnie kamienny krzyż, wsparty na bloku kamiennym. W podstawie krzyża kamienna tablica (imitująca zwój papirusu) z napisem:
Ś. P. / ELEONORA / Z BYSTRZANOWSKICH / WOYCIECHOWSKA / ZM. D. 6 WRZEŚNIA 1911 R. / ŻYŁA LAT 64/ FELIKS / WOYCIECHOWSKI / WETERAN 1863 R. / ŻYŁ LAT 84. ZM. 30 - I 1929 R.
Feliks Wojciechowski urodził się dn. 14 stycznia 1843 r. w Dębnie k/ Bodzentyna, ojciec Eugeniusz był rządcą w Rzucowie. W AP Radom (zesp. 369) znajdują się autobiograficzne wspomnienia Feliksa Wojciechowskiego, który, jako dwudziestoletni młodzian w lutym 1863 r. wyruszył do powstania z Warszawy. Był o oddziale Stamirowskiego, krótko był u Grylińskiego. Walczy w Lubelskim u Jeziorańskiego, Lelewela i Zawadzkiego. Bierze udział w bitwach pod Kobylanką, pod Panasówką, gdzie jest ranny w nogę, pod Batorzem. W miedzyczasie dwukrotnie jest zmuszony do wycofania się do Galicji, gdzie był chwytany przez Austriaków, ale udaje mu się uciec - i z Ołomuńca i z aresztu w Krakowie.
W listopadzie 1863 roku, z prowadzonym oddziałem 10 żołnierzy ucieka przed Moskalami - ... spotkaliśmy prom na Wiśle pod Pawłowicami i na lewy brzeg przeprawiliśmy się - i stąd pojechaliśmy do Bałtowa i dalej w lasy Iłżeckie do partyi Liwocza ... Bierze udział w udanej potyczce na terenie fabryki w Brodach.
Następnie ... pojechaliśmy pod Szydłowiec a stąd pod Niekłań gdzie stał obozem Szemiot, major pułku opoczyńskiego, którym dowodził Rudawski ... wkrótce przydzielono mnie do eskorty - zostałem wachmistrzem Igo pół szwadronu ... w kawalerii rtm. Solbacha w pułku J. Rudowskiego - Ciężka to była służba, bo w ciągłych rozjazdach i rekonesansach z bardzo trudnymi do wykonania rozkazami, które pod grozą śmierci trzeba było wypełniać - i tak czas schodził ...
Bierze jeszcze udział w udanej zasadzce Rudowskiego w Bliżynie w dniu 16 marca 1864 r. - ... jak zaszedł księżyc około godziny jedenastej w nocy, wyruszyliśmy z olszyn trzy kompanje piechoty z Rudowskim i Bezkiszynem poszły na pałac, a jedna kompanja piechoty pod komendą kapitana Berezy i nas na koniach około 40 na karczmę ...
... Była to prawie ostatnia nasza czynność, bo potem wkrótce Rudowski od nas odjechał i ukrył się w lasach Śto Krzyskich ... - udział w powstaniu zakończył w maju 1864 r.
W późnieszym okresie zamieszkał w Radomiu, pracuje jako urządnik w Kasie Pożyczkowej Przemysłowców Radomskich.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Feliks Wojciechowski, po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, otrzymał honorowy stopień ppor. weterana i został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 i 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 10/1921 poz. 2512). Uzyskał prawo do otrzymywania racji żywnościowych, opału i światła, a następnie i dożywotnią pensję, przysługujące weteranom 1863 roku. W roku 1923 został odznaczony Krzyżem Walecznych (Dz.Personalny nr 27/1923).
Jest aktywny w działalności radomskiego Koła Weteranów 1863 roku, gdzie pełnił funkcję sekretarza. Był współorganizatorem patriotycznych uroczystości w Radomiu. Zmarł w dniu 30 stycznia 1930 r.
góra strony
9. Franciszek Remigiusz Wierzbowski
kw. 16a
W kwaterze 16a, w pierwszym rzędzie mogił przy alejce obok kw. 5A, znajduje się grobowiec rodziny Wierzbowskich. Na kamiennej płycie przykrywającej mogiłę, postawiony jest kamienny nagrobek z czerwonego piaskowca, zwieńczony kamiennym krzyżem. Na bocznej płaszczyźnie postumentu, poniżej umieszczonego zdjęcia zmarłego, został wykuty napis:
Ś. P. / FRANCISZEK / WIERZBOWSKI / B. NACZELNIK POCZTY/ I TELEGRAFU w RADOMIU / NAJLEPSZY MĄŻ i OJCIEC / ŻYŁ LAT 70 ZM. / 19 LUTEGO 1905 R. / POKÓJ JEGO DUSZY
Poniżej, również pod fotografią zmarłej, umieszczono napis upamiętniający ALEKSANDRĘ Z KULESZÓW WIERZBOWSKĄ.
Franciszek Remigiusz Wierzbowski (1834 - 19.II.1905) pochodził ze starej rodziny szlacheckiej herbu Prawdzic. Wg. zachowanych zapisków rodzinnych, brał udział w powstaniu styczniowym 1863 roku. Z tego powodu był aresztowany i więziony w twierdzy brzeskiej.
Małżonką Franciszka była Aleksandra z Kuleszów, wnuczka płk. Karola Kuleszy, który poległ pod Maciejowicami.
Wprowadzono w kwietniu 2010 r.
Informacje przekazał Jan Postoła,
praprawnuk F. Wierzbowskiego
góra strony
10. Stanisław Mantorski
kw. 6A
W kw. 6A, przy alejce oddzielającej od kw. 15a, już blisko kw. 8A, na obudowanej kamiennej mogile, postawiony jest w kształcie postumentu, nagrobek rodziny Mantorskich.
W cokole nagrobka wykuto napis:
Ś. P. STANISŁAW / MANTORSKI / WETERAN Z 1863 R. / ŻYŁ LAT 79 ZM. 26-VII-1921
Stanisław Grzegorz Mantorski (vel. Manczarski, Mantorczyk), syn Jana i Marianny z Mroczków, urodził się 5 maja 1842 roku w Przybyszewie (pow. Białobrzegi).
W roku 1863 wstąpił do powstania. Walczył w oddziale Czachowskiego. Brał udział m.in. w potyczce pod Staszowem. Jest razem w jednym batalionie razem z innym radomskim powstańcem - Edwardem Jabłońskim. Dosłużył się rangi podoficera - w bitwie pd Małogoszczem ma pod sobą 75 żołnierzy.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Stanisław Mantorski (Mantorczyk), po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, otrzymał honorowy stopień ppor. weterana i został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 i 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 5/1922 poz. 3007).
Zmarł w Radomiu 26 lipca 1921 roku.
(Dane biograficzne pobrano ze zbiorów AP Radom (zesp. 698).
19. Aleksander Michalczewski
kw. 9A
Pomnik nagrobny Michalczewskich
W kw. 9A, bezpośrednio przy narożniku alejek oddzialających od kwater 11a i 13a, na obudowanej kamiennej mogile z napisem - GRÓB RODZINY JODŁOWSKICH, postawiony kamienny nagrobek zwieńczony żelaznym krzyżem. Kamienny obelisk, w formie drzewa z odciętymi konarami, posiada wyryte (wzmocnione farbą) napisy upamiętniające weterana powstania styczniowego - Aleksandra Michalczewskiego.
W dolnej części postumentu utworzono tarczę z wykutym napisem:
Ś. P. / ALEKSANDER / MICHALCZEWSKI / WETERAN NAR. POWST. / PODPORUCZNIK / ŻYŁ LAT 82 ZM. 28.XII.1922 / CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI / UKOCHANYM RODZICOM / CÓRKA MICHALINA / WIECZNY ODPOCZYNEK RACZ / IM DAĆ PANIE
W górnej części postumentu wyryto napis:
Ś. P. / JÓZEFA / z POŻYCZKÓW / MICHALCZEWSKA / ŻONA WETERANA / NAR. POWST. 1863 / ŻYŁA LAT 82 / ZM. 16 - VII / 1924
W środkowej części postumentu, z fotografią na porcelanie, upamiętniona jest Michalina Jodłowska, córka Aleksandra i Józefy Michalczewskich.
Aleksander Michalczewski, urodził się w 1842 w Radomiu. Nie posiadamy obecnie informacji, jaki był jego udział w powstaniu styczniowym. W dokumentach Archiwum Państwowego w Radomiu (zesp. 369, sygn. 3, k. 25) znajduje się w wykazach weteranów 1863 r. którym wydani pensji od 1 lipca 1919 r.
Po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym, otrzymał honorowy stopień podporucznika weterana i został wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 i 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 10/1921 poz. 1439).
Wprowadzono w listopadzie 2013
góra strony
20. Kazimierz Święcicki
kw. 6A
Pomnik nagrobny rodziny Święcickich.
W kwaterze 6A, w połowie alejki oddzielającej od kw. 10A, znajduje się kamienna katakumba z postawionym w kształcie postumentu, pomnikiem nagrobnym rodziny Święcickich. Na postumencie upamietniona jest
WANDA ŚWIĘCICKA oraz inne osoby rodziny.
W prawym narożniku katakumb, w kamiennej płycie, wykuta jest tarcza z napisem:
Ś. P. / KAZIMIERZ / ŚWIĘCICKI / ŻYŁ LAT 73 / ZMARŁ 9 GRUDNIA 1917 R.
Dalsza część tarczy ukryta jest w ziemi. W lewym narożniku katakumby jest podobna tablica nagrobna, upamiętniająca MIECZYSŁAWA ŚWIĘCICKIEGO.
Kazimierz Święcicki (1844 - 9.XII.1917) urodził się w Warszawie. Do powstania styczniowego przystąpił jako student Szkoły Głównej w Warszawie. Walczył w oddziale Dionizego Czachowskiego. Wg. J. Wieczorka (Radomscy weterani 1863 roku) - został pojmany do niewoli i osadzony w warszawskiej Cytadeli, wyrokiem sądu został skazany na zesłanie. Dzięki skutecznym staraniom rodziny, został zwolniony z zesłania, jako niepełnoletni.
Jak podaje M. Micińska (Galicjanie - zesłańcy po powstaniu styczniowym, s. 775) w powstaniu występował też Kazimierz Święcicki, syn Błażeja, mieszczanina z Krakowa, ur. ok. 1847 r., który pod Klonową 9.04.1864 r dostał się do niewoli, a następnie został skazany na 2 lata w charkowskiej rocie aresztanckiej. W r. 1868 został odesłany do kraju z zakazem wjazdu w granice Cesarstwa Rosyjskiego. Nie można wykluczyć, że informacje te dotyczą tej samej osoby.
Kazimierz ukończył studia prawnicze w Warszawie, osiadł na roli, jako obywatel ziemski. Pod koniec życia przeniósł się do Radomia. W zbiorach AP Radom zachowało się zbiorowe zdjęcie radomskich weteranów 1863 r., na którym znajduje się równiez Kazimierz Święcicki.
Wprowadzono w listopadzie 2013 r.
góra strony
ostatnia aktualizacja:
4-01-2015 , 06:37