PASZTOWA WOLA

1. Kapliczka

  W centrum Pasztowej Woli, bezpośrednio przy drodze nr 747 z Lipska do Iłży, zaraz za krzyżówką - odejściem drogi do Ciecierówki, w wygrodzeniu metalowym płotkiem ażurowym, stoi okazała kapliczka słupowa przykryta czterospadowym daszkiem z gontu.

   Na otynkowanym i odmalowanym słupie kapliczki, frontem do jezdni, umieszczona jest oksydowana tablica metalowa, nad nią zawieszono na łańcuszku metalowy ryngraf przedstawiający na tle orła z koroną, obraz NMP oraz wstęgę z napisem:
1382 600 LAT 1982.

   Na tablicy został wyryty napis:
ZA WOLNOŚĆ NASZĄ I WASZĄ / POWSTAŃCOM TU ZAMORDOWANYM W 1863 R. / W WALCE Z ROSYJSKIM ZABORCĄ / ORAZ TYM CO CIERPIELI DLA OJCZYZNY / I ZOSTALI OKRUTNIE ZAMORDOWANI / PRZEZ HITLEROWSKIEGO OKUPANTA / 11.VIII.1944 R. /
DYGAS MICHAŁ                   PRYCIAK KAROL /
DZIURA STEFAN                  PAWLAK STEFAN /
NOGAJSKI JAN                    ROSIAK HENRYK /
PRYCIAK WŁADYSŁAW       SIEROCKI IGNACY /
PRYCIAK ANTONI /
CYPROWSKI STEFAN - ŻOŁNIERZ AK /

WIECZNY POKÓJ DAJ IM BOŻE /
KU PAMIĘCI - MIESZKAŃCY OKOLICZNYCH WIOSEK /
I ŻOŁNIERZE AK /
Z ODDZIAŁU "SZAREGO" "POTOKA" I "JUDYMA"

   U dołu tablicy wyryto stylizowany znak Polski Walczacej (PW)

   Jak podają mieszkańcy wioski, tabliczka na kapliczce słupowej została umieszczona w latach 70/80 -tych XX w. staraniem ks. Jana Blicharza, pierwszego proboszcza utworzonej wówczas parafii Pasztowa Wola. Został wówczas wzniesiony również pomnik przy drodze do Ciecierówki (zob. hasło - Ciecierówka).

   Tablica nawiązuje do tragicznych zdarzeń z 11 sierpnia 1944 roku, kiedy to zostało zamordowanych 8 mieszkańców tego terenu po starciu oddziału AK z wojskiem niemieckim. Od wielu lat w rocznicę wydarzeń w Ciecierówce i Pasztowej Woli spotykali się uczestnicy tamtych walk na uroczystej mszy odprawianej w kościele w Pasztowej Woli. Następnie maszerowali pod pomnik pod Ciecierówką. Upływ czasu znacznie przerzedził obecnie uczestników zdarzeń z roku 1944.

   Tablica na kapliczce słupowej przypomina również o latach powstania styczniowego 1863 roku. W tym rejonie często przemieszczały się oddziały Dionizego Czachowskiego. Kronikarze powstania podają, że np. w sąsiadującej wsi Ciecierówka w dniu 14 kwietnia 1863 r. do oddziału D. Czachowskiego dołaczyły oddziały Faustyna Grylińskiego oraz Andrzeja Łopackiego, następnie wyruszono do Grabowca. Przeciwko tym powstańczym siłom zgromadzonym w Grabowcu wyruszyły kolumny wojsk rosyjskich z Radomia, Opatowa i Staszowa.

   S. Zieliński (Bitwy i potyczki 1863 - 1864) podaje, że 23 marca 1864 roku na terenie Pasztowej Woli powstańczy oddział Andrzeja Denisewicza został rozbity przez oddział Miedjanowa z Jekaterynosławskiego Pułku Dragonów. Powstańcy zostali rozproszeni, wielu miało być zabitych i rannych, siedmiu dostało się do niewoli. Denisewicz z grupą ok. 50 powstańców schronił się jeszcze w lasach radkowickich, ale 4 kwietnia został pojmany przez mjr. Butkiewicza.

Andrzej Denisewicz (1842 - 1864) były oficer wojsk serbskich. W powstaniu styczniowym występuje jako dowódca oddziałów w Woj. Sandomierskim i Krakowskim. Ale walczy również w Kaliskiem (zwycięska potyczka pod Radomskiem).

   Wg. rozkazu gen. Bosaka w sprawie organizacji Sił Zbrojnych Województwa Krakowskiego, Sandomierskiego i Kaliskiego - mjr Andrzej Denisewicz został powołany na dowódcę Olkuskiego Pułku Piechoty w Dywizji Krakowskiej. Do końca służył pod rozkazami gen. Bosaka.

    Jego oddział w dniu 21 marca 1864 r. pod Maruszowem (pow. opatowski, obecnie gm.i pow. Lipsko) został zmuszony do odwrotu, następnie 23 marca został rozbity przez Miedjanowa pod Pasztową Wolą. Końcowym akordem była przegrana w lasach k/ Radkowic w dniu 4 kwietnia i dostanie się do niewoli. Wyrokiem sądu wojennego rozstrzelany w Radomiu w dniu 14 maja 1864 r.

Wprowadzono 12.04.2008 r.
Dn. 23.03.2014 r. po sygnale Marka Łaty, skorygowano
lokalizację: Maruszów w gm. Lipsko, a nie w gm. Ożarów

góra strony

NA START

ostatnia aktualizacja: 4-01-2015 , 04:32