STRONA ARCHIWALNA   
 opracowanie: śp. Jerzy Kowalczyk (1938 - 2015)    kontakt: 41 368 57 24,   jotka.1863@gmail.com

8 Listopad 2024, imieniny dziś obchodzi: Wiktoria, Seweryn, Wiktoriusz   
     Menu:  
Miejscowości
 K I E L C E
 A - B
 C - F
 G - J
 K
 L - M
 N - O
 P - R
 S
 Ś - Ż
 Świerczek
 Święta Katarzyna
 Świętomarz
 Święty Krzyż
 Tarczek
 Tarłów
 Tuczępy
 Tułkowice
 Tumlin
 Warka (W)
 Waśniów
 Wąchock
 Wełecz Stary
 Wierna Rzeka
 Wierzbica (W)
 Włoszczowa
 Wodzisław
 Wojciechowice
 Wola Szczygiełkowa
 Wolbrom (K)
 Wolica
 Wrocieryż
 Wrzos (W)
 Wysocice (K)
 Wysoki Małe
 Wysokie Koło (W)
 Występa
 Zaborze
 Zadroże (K)
 Zagnańsk
 Zalesice (W)
 Zalezianka
 Zaryszyn (K)
 Zawichost
 Zawiercie (S)
 Zborów
 Złotniki
 Złotniki (K)
 Złoty Potok (S)
 Zwoleń (W)
 Żarki (S)
 Żarnowiec (S)
 Żarnów (E)
 Żelazowice (E)
 Uroczystości
 Wyszukiwarka
 Literatura
 Indeksy
 Aktualizacja
 O autorze
 
     Ważne daty z powstania:  
Dzisiaj 1863 r. - Rudowski napadł na Szydłowiec i rozbroił Moskali
24 listopada 1863 r. - Starcie Rzepeckiego pod Strojnowem
25 listopada 1863 r. - Udany atak gen. Bosaka na Opatów
26 listopada 1863 r. - Bitwa gen. Bosaka pod Ociesękami
4 grudnia 1863 r. - Walki oddziału Bogdana pod Brodami
4 grudnia 1863 r. - Bosak i Chmieleński walczą pod Sprową
5 grudnia 1863 r. - Bitwa Kality Rębajły pod Mierzwinem
 
  Zapraszam do współpracy
Posiadasz dodatkowe informacje lub zdjęcia
     albo
chcesz otrzymywać informację o uzupełnieniach niniejszej prezentacji ?
 
     Zaproszenie do:  
Muzeum Historii
Kielc
 
     gmina : ZAGNAŃSK powiat: KIELCE     

TUMLIN

1. Hieronim Pietrzyca

   Na cmentarzu parafialnym w Tumlinie jest ziemna mogiła weterana powstania 1863 roku - Hieronima Pietrzycy. Mogiła położona jest pod samym murem ogrodzenia cmentarza od strony płn. (dojście: od bramy aleją 60 m, i po lewej stronie).

   Obok stojącego niskiego krzyża z lastryko, zamocowana metalowa tabliczka z napisem:
Ś. P. / HIERONIM PIETRZYCA / Weteran Powstania / 1863 r. / żył lat 90 / zmarł 17.XII.1928 r.



   Hieronim Pietrzyca urodził się 20 grudnia 1837 roku w Kołomani, parafia Tumlin, w rodzinie chłopskiej Macieja i Agnieszki z Wiechów.

   Do powstania poszedł jako rolnik do oddziału J. Rudowskiego i pod jego komendą walczył pod Bliżynem, Niekłaniem, Chlewiskami, Borkowicami, Waśniowem i Łączną. Po powstaniu nadal pracował na roli.

   W aktach Starostwa Powiatowego Kielceckiego (AP Kielce, zesp. 101 sygn. 989) zachował się meldunek z dnia 30.VI.1927 r. złożony przez Komendanta Posterunku Policji w Samsonowie:
... w całym rejonie tutejszego posterunku, donoszę, że zamieszkuje tylko jeden weteran, nazwiskiem Pietrzyca Hieronim syn Macieja i Agnieszki urodzony w roku 1837 w Kołomani Gminy Samsonów i tamże zamieszkały.
   Pietrzyca brał udział w powstaniu 1863, jednakże niebył zesłany na Sybir, gdyż ukrywał się przez dłuższy czas wśród ludności polskiej w Kongresówce.
   Dowodów, że brał udział w powstaniu nie posiada, i według jego zapodania takowe spalił. Pietrzyca pobiera emeryturę 80 zł. miesięcznie na mocy zeznania świadków.
Jaworski przodownik Komendant Posterunku

   Potwierdzenie, że Hieronim Pietrzyca był uczestnikiem powstania znajdujemy w kieleckim Archiwum. Na rozkaz z dnia 11/23 VI 1864 roku naczelnika wojennego powiatu opoczyńskiego ppłk. Szokalskiego, sporządzony został wykaz zawierający listę 171 osób, które dobrowolnie ujawniły się z oddziałów powstańczych w rewirze samsonowskim. Pod poz. 27 wpisany jest Hieronim Pietrzyca, l. 30, chłop z Kołomani, który podał, że był 1 m-c w oddziale Rudowskiego.

   Zamieszkała w Kołomani wnuczka weterana pamięta przekazy rodzinne o zgrabnej sylwetce powstańca i jego donośnym głosie, który miał mu ułatwić ucieczkę w lesie, podczas pościgu Kozaków.

   H. Pietrzyca nie podjął starań o wpisanie na Listę Weteranów Powstań Narodowych. Ale za udział w powstaniu narodowym 1863 roku został odznaczony Krzyżem Zasługi (KZ 27-438).

   Akt zgonu nr 66 z 1928 r, spisany przez księdza w Tumlinie, podaje, że ... dnia siedemnastego grudnia roku bieżącego o godzinie drugiej po południu umarł w Kołomani Hieronim Pietrzyca, syn Macieja i Agnieszki z Wiechów, wdowiec lat 90 mający ... .
Został pochowany na miejscowym cmentarzu parafialnym.






   Podobnie jak H. Pietrzyca, również z Kołomani wywodził się inny powstaniec styczniowy - Ignacy Grzybowski (1844 - 1911), syn Marcina, który znalazł się w tym zestawieniu 171 osób, które dobrowolnie ujawniły się z oddziałów powstańczych w rewirze samsonowskim (Chłopi i sprawa chłopska ...). Zamieszkały z rodzicami w Umerze, 19-letni Ignacy był w powstaniu w oddziale Rudowskiego.

   W dokumentach zapisano mu tylko trzydniowy pobyt w oddziale, co uchroniło przed poważniejszymi karami. Prowadzi później gospodarstwo w Umerze, zostaje kamieniarzem. Poprzez brata Jana, włącza się w ruch socjalistyczny. W jego domu odbywają się zebrania partyjne, uczestniczy w tworzeniu Republiki Samsonowskiej. Zostaje bardzo aktywnym działaczem PPS i PPS Fr. Rew. W tą działalność wprowadza również trzech swoich synów: Aleksandra, Jana Dominika i Józefa. Był aresztowany i więziony. Zmarł 10.VII.1911 r. , został pochowany na cmentarzu w Tumlinie. Na cmentarzu parafialnym są liczne mogiły Grzybowskich, m.in. jego synów. Natomiast nie zachowała się mogiła Ignacego Grzybowskiego, uczestnika powstania 1863 r.


góra strony

ostatnia aktualizacja: 18-07-2014 , 10:54

 

 



od 11 stycznia 2005 odwiedziło nas: 3 445.000 osób.

Stronę najlepiej oglądać w rozdzielczości 800x600 w przeglądarce Internet Explorer