| gmina :
JANÓW
|
powiat:
CZĘSTOCHOWA | |
ZŁOTY POTOK
1. Kapliczka - pomnik 1863 r.
W Złotym Potoku (który w okresie powstania należał do pow. olkuskiego, woj. krakowskiego) nad cmentarzem, na skalistym wzgórzu o nazwie Wilcza Góra (Wilcze Wzgórze), znajduje się okazała kapliczka - pomnik poświęcony powstańcom 1863 roku.
Kapliczka wybudowana jest w kształcie obelisku. Na fundamencie o kształcie kwadratu, postawiony jest postument w kształcie walca. W górnej części, na planie kwadratu, umieszczono na każdym boku niedużą wnękę z przeznaczeniem na obraz - figurkę. Całość przykryta jest czterospadowym daszkiem zwieńczonym niedużym krzyżem.
Obecnie kapliczka znajduje się na wygrodzonym, prywatnym terenie - dojście: w uzgodnieniu z włascicielem.
Od strony zach. na cokole wmurowano tablicę granitową z wyrytym napisem:
POLEGŁYM W POWSTANIU / STYCZNIOWYM 1863 R. / WALCZYŁ BŁG. ALBERT CHMIELOWSKI
Nad tablicą, wysoko, we wnęce, umieszczone jest zdjęcie w drewnianej ramce, z napisem:
ROMUALD TRAUGUT 1826 - 1864
W następnej wnęce umieszczono zdjęcie z napisem:
PAPIEŻ POLAK JAN PAWEŁ II
Kolejna niszę wypełnia zdjęcie z napisem:
BŁ. O. RAFAŁ KALINOWSKI
Od strony zachodniej we wnęce umieszczono obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej.
Kapliczka - obelisk pochodzi z XIX w. W roku 1983 przeprowadzony był remont kapliczki.
Dojście: od cmentarza szosa w kier. płd.-zach. i zaraz w prawo w ulicę Sosnowa Góra. Od niej w prawo odchodzi ul. Polna, która wyprowadza na wzgórze, obok kapliczki.
Kpt. Zygmunt Chmieleński biwakował w złotopotockich lasach z oddziałem ok. 600 piechurów, 260 kosynierów i 120 kawalerzystów. W dniu 6 lipca 1863 roku toczy zwycięską bitwę pod Janowem. Gdy trzy dni później Rosjanie uzyskali znaczące wzmocnienie, Chmieleński, klucząc w okolicy, dotarł na Wilczą Górę w Złotym Potoku. Następnie, ścigany przez płk. Ernrotha, poprzez wzgórze Ostrężnik, odchodzi w lasy koniecpolskie.
Jeszcze zimą i wiosną 1864 roku w okolicach Złotego Potoku miały miejsce drobne potyczki powstańców.
Kapliczka - obelisk stanowi upamiętnienie bitwy pod Janowem oraz walk powstańczych na Wilczej Górze.
Podczas remontu obelisku w roku 1983 na tablicę wprowadzono napis upamiętniający św. Brata Alberta, który w młodości, jeszcze jako Adam Chmielowski, uczestniczył w powstaniu styczniowym. Po wcześniejszym udziale w kampanii Langiewicza, został aresztowany przez Austriaków i osadzony w Ołomuńcu. Z początkiem maja 1863 r. udało mu się zbiec z Ołomuńca i powraca ponownie do powstania. Jest w oddziale Z. Chmieleńskiego. W bitwie 30 września 1863 r. pod pobliskim Mełchowem, zostaje ciężko ranny, traci jedną nogę (zob. hasło Mełchów). Do oddziału Z. Chmieleńskiego prawdopodobnie dotarł już po walkach w Janowie i Złotym Potoku.
Żywa jest legenda o powstańczym skarbie, którą utrwalił M. Zwoliński (Szkice monograficzne Janowa i okolic). Podczas bitwy pod Janowem powstańcy przechwycili transport cesarskiego złota (inna wersja: było to złoto i inne kosztowności ofiarowane przez społeczeństwo na prowadzenie walki narodowej). Ścigany Chmieleński miał ten skarb ukryć w ruinach ostrężnickiego zamku, które znajdują się w pobliżu Złotego Potoku. Czynione próby odszukania powstańczego skarbu nie dały jednak rezultatu.
góra strony
ostatnia aktualizacja:
31-12-2014 , 12:05
|
|
|
|
