STRONA ARCHIWALNA   
 opracowanie: śp. Jerzy Kowalczyk (1938 - 2015)    kontakt: 41 368 57 24,   jotka.1863@gmail.com

7 Grudzień 2024, imieniny dziś obchodzi: Agata, Ambroży, Marcin   
     Menu:  
Miejscowości
 K I E L C E
 A - B
 C - F
 G - J
 K
 L - M
 N - O
 P - R
 S
 Ś - Ż
 Świerczek
 Święta Katarzyna
 Świętomarz
 Święty Krzyż
 Tarczek
 Tarłów
 Tuczępy
 Tułkowice
 Tumlin
 Warka (W)
 Waśniów
 Wąchock
 Wełecz Stary
 Wierna Rzeka
 Wierzbica (W)
 Włoszczowa
 Wodzisław
 Wojciechowice
 Wola Szczygiełkowa
 Wolbrom (K)
 Wolica
 Wrocieryż
 Wrzos (W)
 Wysocice (K)
 Wysoki Małe
 Wysokie Koło (W)
 Występa
 Zaborze
 Zadroże (K)
 Zagnańsk
 Zalesice (W)
 Zalezianka
 Zaryszyn (K)
 Zawichost
 Zawiercie (S)
 Zborów
 Złotniki
 Złotniki (K)
 Złoty Potok (S)
 Zwoleń (W)
 Żarki (S)
 Żarnowiec (S)
 Żarnów (E)
 Żelazowice (E)
 Uroczystości
 Wyszukiwarka
 Literatura
 Indeksy
 Aktualizacja
 O autorze
 
     Ważne daty z powstania:  
9 grudnia 1863 r. - Bitwa Kality Rębajły pod Hutą Szczeceńską
16 grudnia 1863 r. - Pod Janikiem zostałą rozbita piechota Łady
16 grudnia 1863 r. - Pod Bodzechowem rozbicie wojska Bosaka
23 grudnia 1863 r. - Stracenie Z. Chmieleńskiego w Radomiu
 
  Zapraszam do współpracy
Posiadasz dodatkowe informacje lub zdjęcia
     albo
chcesz otrzymywać informację o uzupełnieniach niniejszej prezentacji ?
 
     Zaproszenie do:  
Muzeum Historii
Kielc
 
     gmina : ZAGNAŃSK powiat: KIELCE     

ZAGNAŃSK

1. Chorągiew z roku 1861

   W kościele parafialnym w Zagnańsku zachowała się chorągiew z roku 1861, z okresu manifestacji patriotyczno - religijnych.

   Na awersie, pod wizerunkiem Matki Boskiej Niepokalanej, wyhaftowano napis:
NIEPOKALANA PRZECZYSTA PANIENKO. / ZMIŁUJ SIĘ ZMIŁUJ NAD POLAKÓW MĘKĄ.
   Niżej wyhaftowany jest biały orzeł w koronie.

   Na rewersie sztandaru wyhaftowany złamany krzyż w koronie cierniowej z liściem palmowym, a poniżej napis:
DNIA 8 KWIETNIA 1861 ROKU.

   Data 8 kwietnia 1861 r. - to dzień masakry na placu Zamkowym i na Starym Mieście w Warszawie. Podczas patriotycznej demonstracji około 200 osób cywilnych zostało zabitych, ponad 400 rannych.

Awers i rewers sztandaru z 1861 roku w Zagnańsku.


Ks. Izydor Grella w okresie od 1845 do 1885 roku był proboszczem w Zagnańsku, później przeszedł na parafię do Sienna, gdzie zakończył swój żywot.

   Ks. Grella wyraźnie wspomagał ruch patriotyczny, parafianie uczestniczyli w patriotycznych pielgrzymkach na Święty Krzyż. Proboszcz pomagał też powstańczym oddziałom, gościł u siebie powstańczych dowódców.

góra strony




2. Wincenty Herrmann



   Na starej części cmentarza, bezpośrednio przy głównej alei, przy skrzyżowaniu z alejką prowadzącą od drugiej bramki cmentarza, znajduje się mogiła Wincentego Herrmanna, weterana powstania styczniowego 1863 r.

   Z płyt czerwonego piaskowca tumlińskiego wykonana jest katakumba. Na płycie mogiły wykuto napis:

Ś. P. / WINCENTY HERRMANN / WETERAN z 1863 R. / ŻYŁ LAT 77 / ZMARŁ 4.VII. 1923 R. / SPOKÓJ JEGO DUSZY //
Ś. P. / HONORATA HERRMANNOWA / PRZEŻYŁA LAT 87 / ZMARŁA 23 II 1937 R / POKÓJ JEJ DUSZY




góra strony




3. Ks. Stanisław Świątkiewicz


   Na cmentarzu parafialnym w Zagnańsku znajduje mogiła ks. Stanisława Świątkiewicza związanego z okresem powstania narodowego 1863 roku.

   Dojście: od mogiły Herrmanna 100 m główną aleją w kier. płn. Po lewej stronie, bezpośrednio przy alejce, w kępie bzów, leży kamienna płyta (bez napisów), za nią postawiony w ziemi żeliwny krzyż. Na krzyżu brak jest obecnie tabliczki.

   Wg. uzyskanych informacji, potwierdzanych przez kościelnego, jest to mogiła ks. Stanisława Świątkiewicza.

   Jak podawał Z. Sabat (w oparciu o informacje Wł. Pietrzykowskiego z 69 r.) - na krzyżu była tablica z napisem:

KS. STANISŁAW ŚWIĄTKIEWICZ, KANONIK SANDOMIERSKI, PLEBAN ZAGNAŃSKI, ŻYŁ LAT 65, ZMARŁ 7.IX.1885 R.

   Ks. J. Wiśniewski (Dekanat Konecki) podawał informację, że ks. S. Świątkiewicz spoczywa we wspólnej mogile z ks. Antonim Lechem, następnym proboszczem Zagnańska (w latach 1886 - 1897).

góra strony




4. Krzyż pamiątkowy z 1882 r.

   Nieco dalej za mogiłą ks. S. Świątkiewicza (od trzeciej bramy wejściowej na cmentarz - alejką na wprost 20 m i po lewej 4 m) znajduje się żelazny krzyż z 1882 r. postawiony na kamiennym cokole.

Na cokole został wykuty napis:
A. D. / 1882. / ZA CZASÓW PASTER / STWA X. ŚWIĄTKIEWICZA / OFIARĄ PARAFIAN CME / TARZ TEN OMUROWANY / I UPORZĄDKOWANY. / BOŻE bądź miłosierny / nad Duszami którym / Ciała na tym Cmen / tarzu spoczywają


   Ks. Stanisław Świątkiewicz (1821 - 1885) w okresie powstania był proboszczem w Czyżowie Szlacheckim.
   Uczestniczył w patriotyczno - religijnych odpustach na Świętym Krzyżu. Był delegatem duchowieństwa diecezji sandomierskiej do Komitetu Centralnego Czerwonych w roku 1862. Następnie na zjeździe w Świętomarzu referuje wyniki tych rozmów. Był karany grzywną przez naczelnika woj. Okręgu radomskiego.
   Od roku 1880 został proboszczem w Zagnańsku i tu zmarł w roku 1885.

   Krzyż ten stanowi obecnie jedyne miejsce na terenie Zagnańska, gdzie ks. Stanisław Świątkiewicz, proboszcz Zagnańska w latach 1880 do 1885 r. został upamiętniony.

góra strony




5. Dąb Bartek

   Na pograniczu Zagnańska i Bartkowa rośnie okazały i majestatyczny dąb o nazwie Bartek, który należy do najstarszych drzew w Polsce. Jego wiek określa się na 700 - 1000 lat. Liczne wycieczki odwiedzają ten pomnik przyrody.

   Według ustnych przekazów okolicznych mieszkańców, w czasie powstania styczniowego Moskale na konarach Bartka powiesili dwóch powstańców - oficerów. Upamiętniać to mają umieszczone na dębie dwa żeliwne odlewy Chrystusa ukrzyżowanego. Również i wśród leśników przekazywane są podobne informacje, o czym pisze B. Serdelski (Lasy nasiąkłe krwią, poz. 320).

   Są jednoznaczne potwierdzenia, że w nieodległej Bobrzy w dniu 10 czerwca 1863 roku była potyczka oddziału Dionizego Czachowskiego z Moskalami. W wyniku walki zginęło kilku powstańców. Jak stwierdził to M. Starz (Zagnańsk, Samsonów ...) - w wyniku tej bitwy, z odniesionych ran, na terenie parafii Zagnańsk zmarł Szymborski, lat 19 mający, zaś na terenie parafii Tumlin zmarli Józef lat 30 i Ignacy Galicki lat 20. Brak jest jednak wyraźnego potwierdzenia związków tych zgonów z Bartkiem.

   Znajdujące się na dębie odlewy Chrystusa posiadają datę 1853, co raczej wyklucza ich związek z powstaniem.

   Przekazywane turystom opowieści o związkach Bartka z wydarzeniami powstania styczniowego należy zaliczyć wyłącznie do legend.





   Gdy po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, prowadzone były postępowania weryfikacyjne weteranów powstania styczniowego, to nadleśniczy w Samsonowie, pismem z 4 sierpnia 1920 roku, informował Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy Uczestników Powstania 1863 roku w Radomiu (AP Radom, zesp. 369), że ... w Kaniowie mieszka powstaniec 1863 r. Kazimierz Piśkiewicz, staruszek 80cio letni ...

   Interwencja była skuteczna - po przeprowadzonym postępowaniu kwalifikacyjnym Kazimierz Piśkiewicz, urodzony w roku 1840 w Tumlinie, otrzymał honorowy stopień ppor weterana i wprowadzony do IMIENNEGO WYKAZU WETERANÓW POWSTAŃ NARODOWYCH 1831, 1848 I 1863 ROKU (Dz. Personalny Nr 10 z r. 1921, poz. 1757).

   Na cmentarzu parafialnym w Zagnańsku nie odnaleziono mogiły weterana K. Piskiewicza.



góra strony


ostatnia aktualizacja: 31-12-2014 , 11:54

 

 



od 11 stycznia 2005 odwiedziło nas: 3 445.000 osób.

Stronę najlepiej oglądać w rozdzielczości 800x600 w przeglądarce Internet Explorer