STRONA ARCHIWALNA   
 opracowanie: śp. Jerzy Kowalczyk (1938 - 2015)    kontakt: 41 368 57 24,   jotka.1863@gmail.com

5 Październik 2024, imieniny dziś obchodzi: Igor, Placyd, Apolinary   
     Menu:  
Miejscowości
 K I E L C E
 A - B
 C - F
 G - J
 K
 L - M
 N - O
 P - R
 S
 Samborzec
 Sancygniów
 Sandomierz
 Secemin
 Sędów (E)
 Sędziszów
 Sienno (W)
 Skalbmierz
 Skała (K)
 Skarżysko Kamienna
 Skarżysko Kościelne
 Skrobaczów
 Skronina (E)
 Sławków (S)
 Słomniki (K)
 Słupia Nadbrzeżna
 Słupia (Pacanowska)
 Smardzew (W)
 Smogorzów (W)
 Sobków
 Sobótka
 Solec n/Wisłą (W)
 Sosnowiec (S)
 Sosnówka (K)
 Stanisławów (E)
 Starachowice
 Stary Korczyn
 Staszów
 Stefanków (W)
 Stopnica
 Stradów
 Stromiec (W)
 Sucha (W)
 Suchedniów
 Sudół
 Suków
 Sulisławice
 Szczeglice
 Szczekociny (S)
 Szewna
 Szklary (K)
 Szkucin
 Szreniawa (K)
 Szyce (K)
 Szydłowiec (W)
 Ś - Ż
 Uroczystości
 Wyszukiwarka
 Literatura
 Indeksy
 Aktualizacja
 O autorze
 
     Ważne daty z powstania:  
9 pazdziernika 1863 r. - Neuman i Junosza walczą pod Stawami
20 pazdziernika 1863 r. - Bitwa Z. Chmieleńskiego pod Oksą
20 pazdziernika 1863 r. - Bitwa Rosnera-Róży pod Rybnicą
21 pazdziernika 1863 r. - Bitwa Rosnera-Róży pod Jurkowicami
21 pazdziernika 1863 r. - Potyczka Chmieleńskiego pod Kwiliną
29 pazdziernika 1862 r. - Świętomarz - zjazd księży sandomierskich
29 pazdziernika 1863 r. - Bitwa Bosaka i oddziału Rębajły pod Jeziorkiem
4 listopada 1863 r. - Potyczka Bosaka i Chmieleńskiego pod Strojnowem
 
  Zapraszam do współpracy
Posiadasz dodatkowe informacje lub zdjęcia
     albo
chcesz otrzymywać informację o uzupełnieniach niniejszej prezentacji ?
 
     Zaproszenie do:  
Muzeum Historii
Kielc
 
     gmina : SOBKÓW powiat: JĘDRZEJÓW     

SOBKÓW

1. Jan Lipiński

   Od bramy główną aleją 20 m, i po prawej stronie - postawiony kamienny nagrobek zwieńczony małym metalowym krzyżem z Chrystusem ukrzyżowanym (nagrobek ustawiony jest tyłem do alei cmentarza).

   W postumencie nagrobka wykuta jest korona cierniowa oraz ozdobna tablica w formie zwoju papieru. Na tablicy wykuty napis:
PAMIĘCI RODZICÓW MOICH / MACIEJA I ANTONINY Z MROZOWSKICH / LIPIŃSKICH / POCHOWANYCH NA TUTEJSZYM CMENTARZU / A NA OBCZYŹNIE ZMARŁYM / SIOSTRZE LUDWICE / I BRACIOM ERAZMOWI I JANOWI / ORAZ ICH CÓRCE KAROLINIE / PARDEJ / KTÓRA PROSI O WESTCHNIENIE DO BOGA / ZA ICH DUSZE / 1913 R

   W podstawie sygnatura kamieniarza: PIASECKI / JĘDRZEJÓW


   Jan Lipiński był synem Macieja Lipińskiego, żołnierza powstania listopadowego, burmistrza Wodzisławia. Kontynuował tradycje rodzinne - walczył w powstaniu narodowym 1863 r. Był w oddziale powstańczej żandarmerii Junoszy, pełnił tam funkcję sekretarza. Został schwytany. Były podjęte próby zwolnienia z więzienia. W dokumentach AP Kielce (zesp.21, s.18, k.399) jest złożone poręczenie obywateli ziemskich z 22.IV/4.V.1865 r., że przywrócony do domu, z miejsca zamieszkania nie wydali się.niewiele to pomogło. Został osądzony i przebywał na zesłaniu syberyjskim. Zmarł na obczyźnie.

góra strony




2. Gustaw Świeżawski

Główną aleją cmentarza, 30 m od bramy, i po lewej, w trzecim rzędzie, na ziemnej mogile, na kamiennym postumencie, duży żeliwny krucyfiks. Poniżej postaci Chrystusa zamocowana żeliwna tablica z napisem:
GUSTAW / ŚWIEŻAWSKI / zm. d. 23. Czerwca / 1863 r. / w wieku lat 25. / POKÓJ MU WIECZNY

Gustaw Świeżawski, urzędnik górniczy z Suchedniowa, od maja 1863 r. był organizatorem oddziału żandarmerii konnej Straży Narodowej w rejonie Pińczowa.

Adolf Pieńkowski (Notatki o powstaniu 1863 roku) tak opisuje śmierć Świeżawskiego:
... Pod Sobkowem zostali oni [oddział żandarmerii] zaskoczeni przez rosyjskich dragonów. Wszyscy zbiegli (byli zmęczeni długim marszem).

   Świeżawski zapomniał był mapy, zostawionej u dziedzica wsi, w której obozowali; zawrócił, aby ją zabrać, i w drodze został napadnięty przez czterech dragonów. Koń odmówił mu wejścia do rzeki (Nidy) i ścigający dopadli go z szablami w ręku. Świeżawski nie miał szabli, tylko rewolwer, zastrzelił jednego dragona, zranił dwu, ale wreszcie został posiekany. Bronił się z polską odwagą, lewą rękę miał prawie odciętą ciosami szabli, zapewnie osłaniał się od szabli lewą ręką, strzelając [z rewolweru] z prawej. ...

   Świeżawskiego wszędzie żałowano, mieszkańcy Sobkowa (obok którego zginął) pogrzebali go i dużo wieśniaków wzięło udział w tym obrzędzie ...


   W parafialnej Księdze Zgonów [akt nr 27 z 24.VI.1863] jest wpis:
... na granicach Sobkowskich a Staniowickich umarł zabity przez Żołnierzy Wojsk Cesarsko-Rosyjskich w dniu dwudziestym drugim bieżącego miesiąca i roku o godzinie dwunastej w południe człowiek męszczyzna niewiadomego Imienia i Nazwiska pochodzenia zamieszkania, stanu czy wolny, i jakich rodziców niewiadomo ...

   Gdy ksiądz uzyskał później dodatkowe informacje - przy akcie zgonu 27, na marginesie Księgi, dopisał:
umarł Gustaw Swierzawski syn Józefa i Zofii ... poprawił Xiądz Tomasz Bąkiewicz, pleban Sobkowski.

   Gustaw Świeżawski (1838 - 1863) pochodził z rodu Świeżawskich, herbu Paprzyca, wywodzącego się ze Świerzaw i Radomina (pow. Rypin) na Ziemi Dobrzyńskiej. Ojcem był Józef Świeżawski, który służył w "Białych Krakusach". Matka, Zofia (1815 - 1888), była córką Kajetana Świeżawskiego (1778 - 1852), kapitana grenadierów, który stracił nogę pod Lipskiem, odznaczonego Orderem Virtuti Militari. Rodziny nie założył. Brat Gustawa - Ernest Świeżawski, był historykiem-mediewistą, zajmował się również historią medycyny.

Uzupełniono VIII.2013 r. w oparciu o informacje
otrzymane od Grzegorza Wojciechowskiego,
spokrewnionego z rodem Świeżawskich

góra strony




   Dnia 20 lutego 1863 roku, w marszu na Małogoszcz, obozował w Sobkowie Marian Langiewicz, o czym składał raport Burmistrz Miasta Sobkowa:

... w dniu 20 lutego o godzinie pierwszej w południe przybył do Miasta Sobkowa od strony wsi Morawicy pod Dowództwem Mariana Langiewicza Oddział Powstańców z ludzi około 6.000 złożony uzbrojonych w różną broń sieczną i palną, i tu obóz swój rozłożyli. Następnego dnia, to jest 21 lutego rb. o godzinie 12 w południe wyszedł - z tutejszego Miasta udając się w stronę zachodnią do wsi Brzegów w Powiat Kielecki. ...
(akta Naczelnik Wojenny Powiatu Kieleckiego)



   Z tego pobytu w Sobkowie w zbiorach AP Kielce (zesp. 21, sygn. 82) zachował się dokument wypisany na druku przygotowanym przez powstańcze władze i podpisany przez gen. M. Langiewicza. Na reprodukowanym poniżej piśmie, czytamy:
Kwatera główna Sobków/ Dnia 20. Lutego 1863 r./ NACZELNIK WOJSKOWY/ WOJEWÓDZTWA SANDOMIERSKIEGO/
Zakazuję pod karą śmierci Burmistrzowi i Ławnikom Miasta Sobkowa wydalenia się z tutejszego miasta przed ukończonym dniem 21. Lutego r.b./
/-/ Marjan Langiewicz


Obok podpisu Naczelnika jest odcisk okrągłej pieczęci z napisem: ORGANIZ. NARODOWA / WOJEW. SANDOMIERSK.




Rozkaz Naczelnika Mariana Langiewicza


   Później Sobków znajdował się często na trasie przemarszów powstańczych oddziałów, zwłaszcza powstańczej żandarmerii Junoszy.




góra strony


ostatnia aktualizacja: 1-01-2015 , 12:12

 

 



od 11 stycznia 2005 odwiedziło nas: 3 445.000 osób.

Stronę najlepiej oglądać w rozdzielczości 800x600 w przeglądarce Internet Explorer