STRONA ARCHIWALNA   
 opracowanie: śp. Jerzy Kowalczyk (1938 - 2015)    kontakt: 41 368 57 24,   jotka.1863@gmail.com

19 Marzec 2024, imieniny dziś obchodzi: Józef, Bogdan, Marek   
     Menu:  
Miejscowości
 K I E L C E
 A - B
 C - F
 G - J
 K
 L - M
 N - O
 P - R
 S
 Samborzec
 Sancygniów
 Sandomierz
 Secemin
 Sędów (E)
 Sędziszów
 Sienno (W)
 Skalbmierz
 Skała (K)
 Skarżysko Kamienna
 Skarżysko Kościelne
 Skrobaczów
 Skronina (E)
 Sławków (S)
 Słomniki (K)
 Słupia Nadbrzeżna
 Słupia (Pacanowska)
 Smardzew (W)
 Smogorzów (W)
 Sobków
 Sobótka
 Solec n/Wisłą (W)
 Sosnowiec (S)
 Sosnówka (K)
 Stanisławów (E)
 Starachowice
 Stary Korczyn
 Staszów
 Stefanków (W)
 Stopnica
 Stradów
 Stromiec (W)
 Sucha (W)
 Suchedniów
 Sudół
 Suków
 Sulisławice
 Szczeglice
 Szczekociny (S)
 Szewna
 Szklary (K)
 Szkucin
 Szreniawa (K)
 Szyce (K)
 Szydłowiec (W)
 Ś - Ż
 Uroczystości
 Wyszukiwarka
 Literatura
 Indeksy
 Aktualizacja
 O autorze
 
     Ważne daty z powstania:  
Dzisiaj 1863 r. - Langiewicz, po przekroczeniu Wisły internowany
22 marca 1863 r. - Potyczka powstańców pod Igołomią
22 marca 1863 r. - Bitwa Cieszkowskiego pod Łazami
23 marca 1864 r. - Potyczka Denisewicza pod Pasztową Wolą
5 kwietnia 1863 r. - Starcie Grekowicza pod Szklarami
16 kwietnia 1863 r. - Potyczka Czachowskiego pod Grabowcem
18 kwietnia 1863 r. - Potyczka Grylińskiego pod Brodami
 
  Zapraszam do współpracy
Posiadasz dodatkowe informacje lub zdjęcia
     albo
chcesz otrzymywać informację o uzupełnieniach niniejszej prezentacji ?
 
     Zaproszenie do:  
Muzeum Historii
Kielc
 
     gmina : SŁOMNIKI powiat: KRAKÓW     

SŁOMNIKI

1. Mogiła Jana Maszadro


   Na cmentarzu parafialnym w Słomnikach zachowała się mogiła Jana Maszadro, powstańczego naczelnika miasta w okresie wydarzeń 1863 roku.

   W pobliżu głównego wejścia na cmentarz od ul. Kościuszki, po lewej stronie alei, w drugim rządzie grobów, znajduje się mogiła rodziny Maszadro. W wygrodzeniu utworzonym przez 8 kamiennych słupków połączonych kutym łańcuchem, znajduje się kamienna katakumba, na której postawiono kamienny pomnik nagrobny zwieńczony krzyżem z Chrystusem ukrzyżowanym. Na cokole nagrobka wyryty jest napis:
Ś. p. / JAN MASZADRO / MAGISTER FARMACYI / żył lat 47 / zmarł dnia 7 listopada 1879 r. / Pokój Jego Duszy.
(wg Aktu zgonu nr 136/1879 - zmarł dn. 8.XI.1879 r., a nie 7.XI., jak podano na nagrobku)


   Poniżej, już na płycie katakumby, umieszczono napisy upamiętniające pochowanych tu innych członków rodziny:
JÓZEFA MASZADRO z d. JODŁOWSKA / * 22 VII 1843 r.    † 17 X 1911 r. /
MONIKA MASZADRO z d. GÓRNA / * 22 XI 1877 r.   † 14 V 1948 r. /
MGR FARM. WŁADYSŁAW MASZADRO / WŁAŚCICIEL APTEKI W SŁOMNIKACH / W LATACH 1901 - 1949 / * 19 IV 1866 r.    † 24 VI 1949 r.


   Jan Maszadro urodził się w Częstochowie dnia 29 kwietnia 1830 r. (akt urodzenia nr 202, 1830 r.). Był synem Józefa Maszadro, kupca handlu winnego, lat 62, w Częstochowie zamieszkałego i jego małżonki Zofii z Krajewskich, lat 32 mającej. Na chrzcie otrzymał trzy imiona: Jan Piotr i Antoni. Jego ojcem chrzestnym był 50-letni aptekarz z Częstochowy - Feliks Krajewski, i to chyba zadecydowało o wyborze jego przyszłej drogi życiowej.

   Jako nastolatek odbywał praktykę z aptece w Warszawie, 27.IV.1851 uzyskał dyplom pomocnika aptekarskiego. W roku 1856 ukończył Szkołę Farmaceutyczną w Warszawie i uzyskał stopień prowizora. Starał się w roku 1856 o uzyskanie dzierżawy i prowadzenie apteki ojców paulinów w Częstochowie. Zanim jednak ta sprawa została sfinalizowana, zawarł kontrakt na zakup apteki w Słomnikach z sukcesorami po aptekarzu Wincentym Masztarowskim, który w 1856 r.uzyskał koncesję na prowadzenie apteki w Słomnikach, ale nagle zmarł. W efekcie to Jan Maszadro uruchomił w Słomnikach pierwszą aptekę, która początkowo mieściła się w domu przy Rynku. Później wybudował własną kamienicę (na narożniku ul. Kościuszki i Rejtana), gdzie przez okres 150 lat apteka funkcjonuje po dzień dzisiejszy. Uzupełnił jeszcze swe wykształcenie - został magistrem farmacji i dnia 23.XII.1858 r. złożył w Warszawie stosowną przysięgę dla farmaceutów.

   Cieszył się wśród ludności dużym szacunkiem i uznaniem, co potwierdza przyznanie mu 30 marca 1862 r. (zaledwie w sześć lat po przybyciu do miasta) zaszczytnego tytułu ławnika honorowego miasta Słomniki. To duże zaufanie, jakim obdarzyli go współmieszkańcy, było istotnym czynnikiem zapewniającym mu bezpieczeństwo w prowadzonej działalności niepodległościowej. Angażuje się w działania organizacji narodowej - powierzono mu obowiązki powstańczego naczelnika miasta Słomniki. Zabiega więc o zaopatrzenie oddziałów w prowiant, materiały sanitarne i środki medyczne, zabezpiecza podwody dla przechodzących oddziałów, organizuje działanie powstańczej poczty. Ryzykuje dużo - wpadka, donos mogły się zakończyć w najlepszym przypadku zsyłką na Sybir. Okazało się, że szczęśliwie przeszedł przez ten okres powstania.

   W roku 1877 zakupił majątek ziemski Trąbki w Brończycach, pod Słomnikami. W wieku 49 lat, w dniu 8 grudnia 1879 r. zmarł nagle na zapalenie płuc, którego nabawił się przy codziennych przejazdach z Trąbek do apteki w Słomnikach. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Słomnikach.

   Żoną Jana Maszadro była Józefa z Jodłowskich (22.VII.1843 - 17.X.1911). Ich syn, Władysław (ur. 19.IV.1866) został również farmaceutą, i po studiach w Petersburgu, przejął prowadzenie ojcowskiej apteki. Córka Władysława Maszadro, Janina, wyszła za mąż za rotmistrza kawalerii Wojska Polskiego, który już po ślubie, będąc zawodowym wojskowym, też ukończył studia farmaceutyczne, podjął starania nawet o doktorat. Nie zdążył jednak podjąć pracy w aptece Maszadrów w Słomnikach. Po 1 września 1939 r. został on ewakuowany ze szpitalem z Krakowa do Tarnopola. A tam został aresztowany przez wojska radzieckie, wywieziony wraz z innymi do Starobielska, rozstrzelany i pochowany w zbiorowej mogile polskich oficerów pod Charkowem.

Przy ul. Kościuszki w Słomnikach, od 150 lat nieprzerwanie
funkcjonuje apteka założona przez Jana Maszadro.

   Po śmierci sędziwego już Władysława (dn. 24.VI.1949 r.) aptekę krótko prowadziła jego córka Janina Szcześniak, do momentu upaństwowienia aptek w PRLu. Aptekarskie tradycje rodziny w kolejnym pokoleniu kontynuuje Krystyna Dustanowska, prawnuczka Jana Maszadro, również magister farmacji, pracownik naukowy w PAN w Krakowie.

Wprowadzono w czerwcu 2010 r. Korzystałem z pracy - "Sylwetki
farmaceutów uczestników powstania styczniowego" J. Typek i M. Bilek.
Zdjęcie portretowe - ze zbiorów rodziny Maszadro.

W listopadzie 2011 r. wprowadzono korektę roku
urodzenia oraz dnia zgonu - na podst. dokumentów
przedstawionych przez Stanisława Bolechowskiego.
W marcu 2013 r. uzupełniono informacje w oparciu o
akt urodzenia, odszukany przez S. Bolechowskiego.

góra strony




   Bezpośrednio przy szosie prowadzącej z Miechowa do Krakowa, na ostrym zakręcie drogi przy wjeździe do Słomnik, znajduje się ziemny kopiec o wysokości ok. 3 m, stanowiący charakterystyczny element krajobrazu. Na kopcu ustawiony jest żelazny krzyż z figurą Chrystusa ukrzyżowanego (w okresie wiosenno - letnim krzewy całkowicie zasłaniają krzyż).


   Brak jest dokładniejszych informacji o historii tegoż krzyża. Słabo czytelne napisy, mające wyrazić intencje postawienia krzyża, trudno jest powiązać z okresem powstania styczniowego. Ale miejscowa tradycja wiąże kopiec z powstaniem narodowym 1863 roku, co potwierdzają również rodzinne przekazy mgr inż. arch. Andrzeja Karbowskiego, prawnuka powstańca styczniowego. Dlatego, gdy Zarząd Główny PTTK ustanowił Odznakę Szlakiem Kopców, w wykazie podany został Kopiec Powstańców w Słomnikach. W chwili obecnej kopiec i krzyż nie posiadają żadnego specjalnego oznakowania.

   Spotyka się opinie, że kopiec ten wzniesiono na powstańczych mogiłach, ale nie znajduje to potwierdzenia w dokumentach, brak jest właściwie nawet wyraźnych przesłanek.

    Z początkiem powstania narodowego 1863 roku rosyjskie wojsko opuściło Słomniki. Goniec z 6 lutego 1863 r. podawał:
... W nocy z 2 na 3 lutego ... wysłano z Ojcowa pod dowództwem Miętty Oddziałek, liczący 30 ludzi jazdy i 15 piechoty, do zajęcia Słomnik, skąd już poprzednio wyszła do Miechowa kompania strzelców rosyjskich, a gdzie zabrano kasę miejska i pocztową. ...

   Później, po klęsce pod Miechowem w dniu 17.II.1863, przez Słomniki powracały do Galicji rozbitki wojsk Apolinarego Kurowskiego. Nie odnotowano wówczas starć w rejonie Słomnik, ale mogły być zgony rannych powstańców. Z początkiem marca w tym rejonie przemieszczają się ze Skały do Goszczy oddziały Langiewicza, a następnie wojsko Langiewicza maszerowało z Goszczy w kierunku Miechowa, i dalej na Chroberz i Grochowiska. Nie było żadnych poważniejszych starć w rejonie Słomnik.





2. Mogiła Powstańców Styczniowych 1863 r.


   Gdy po odzyskaniu niepodległości przez Polskę podejmowano działania dla utrwalenia miejsc pamięci narodowej, wymieniana była również miejscowość Słomniki:
Ministerstwo Robót Publicznych pismem ldz. 1593/GW z dn. 11.IX.1928 r. wystąpiło Do Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach: "poleca uporządkować oraz zaopatrzyć w odpowiedni znak mogilny następujące groby:
1/ mogiłę powstańców 1863 r. na cmentarzu parafialnym w Słomnikach ..
." (AP Kielce, zesp. 100/I, sygn. 15214). Czyli znajdujemy potwierdzenie istnienia mogiły powstańców 1863 r. na cmentarzu parafialnym.


   Na cmentarzu parafialnym w Słomnikach są cztery mogiły wojenne: mogiła 5 żołnierzy AK rozstrzelanych przez Gestapo w 1943 r., mogiła 3-ch osób, które zginęły we wrześniu 1939 r., mogiła 10-ciu żołnierzy Armii Czerwonej poległych w styczniu 1945 r. oraz mogiła powstańców 1863 r. i żołnierzy z I Wojny Światowej.

   Mogiła zbiorowa powstańców 1863 roku oraz żołnierzy poległych w czasie walk I Wojny Światowej znajduje się po lewej stronie alei prowadzącej od bramy cmentarnej, na krzyżówce z główną aleją cmentarza. Katakumba wykonana z płyt lastryko posiada emaliowaną tablicę z godłem państwowym oraz wykonany z metalowych liter napis:
POLEGŁYM/ ŻOŁNIERZOM//.

   Zastosowane oznaczenie mogiły nie daje podstawowych informacji - w rozmowach przeprowadzanych na cmentarzu, mieszkańcy nie potrafią wskazać mogiły powstańców 1863 r., zaś wskazywana mogiła z oznaczeniem - POLEGŁYM / ŻOŁNIERZOM, jest odnoszona do okresu II Wojny Światowej.



góra strony


ostatnia aktualizacja: 1-01-2015 , 12:00

 

 



od 11 stycznia 2005 odwiedziło nas: 3 445.000 osób.

Stronę najlepiej oglądać w rozdzielczości 800x600 w przeglądarce Internet Explorer