SĘDÓW

1. Krzyż przy drodze do Zakrzowa

Bezpośrednio przy polnej drodze, prowadzącej do Zakrzowa, blisko krzyżówek dróg w centrum Sędowa, w wygrodzeniu drewnianym płotkiem, postawiony jest nowy krzyż drewniany o wys. ok. 6 m. Krzyż nie posiada żadnych napisów lub tablic informujących o intencjach jego postawienia.

Sędów lub inne miejscowości z gminy Białaczów nie są wymienione w Urzędowym wykazie potyczek wojsk carskich w Królestwie Polskim w 1863 - 1864 (L. Ratajczyk) lub w opracowaniu Bitwy i potyczki 1863 - 1864 S. Zielińskiego. Ale w rejonie opoczyńskim powstańcy mieli szereg starć z wojskami rosyjskimi, po których rozproszone oddziały przemieszczały się po całym terenie, uciekając przed przeważającymi siłami rosyjskimi, szukając schronienia w lasach. Do drobnych starć, w których ginęli powstańcy, dochodziło w wielu miejscach.

   Jak ustalił W. Koperkiewicz, opoczyński regionalista i opiekun miejsc pamięci narodowej, w okresie powstania styczniowego, w Sędowie, w pobliżu krzyżówki dróg do Skroniny/ Petrykoz - Rudy Białaczowskiej - Nałączowa/ Końskich i Zakrzowa/ Białaczowa, na zalesionych wówczas terenach należących do dworu w Białaczowie, został rozbity oddział powstańczy, wielu poległo. Zostali pochowani w kilku ziemnych mogiłkach. Właściciel dóbr, hr. Broel Plater, upamiętnił te zdarzenia wystawiając kilka krzyży (możliwe, że część z nich stała na mogiłach): dwa krzyże postawiono przy drodze do Nałęczowa, jeden krzyż przy drodze prowadzącej do Rudy Białaczowskiej oraz trzy sąsiadujące krzyże przy drodze prowadzącej przez Zakrzów do Białaczowa.

   Później, po uwłaszczeniu, las w tym rejonie w znacznym stopniu został wyrąbany, ale krzyże pozostały, chociaż upływający czas powodował ich naturalne zniszczenie. Zachowały się one dobrze w pamięci mieszkańców, były naprawiane i odbudowywane. W większości jednak zostały zniszczone w okresie II Wojny Światowej przez Własowców, którzy stacjonowali w Skroninie.

   W miejscu starych trzech krzyży, przy drodze do Zakrzowa, został wystawiony obecnie okazały pojedyńczy krzyż. Jest on pod specjalną opieką - tutaj właśnie, podczas corocznych uroczystości święcenie pól i płodów rolnych, mieszkańcy wraz księdzem wspólnie modlą się. I tylko nieliczni obecnie wiążą ten krzyż z walkami powstania styczniowego.

Wprowadzono dn. 3.08.2008 r. na podstawie informacji
Włodzimierza Koperkiewicza z Ogonowic k/ Opoczna

góra strony

NA START

ostatnia aktualizacja: 1-01-2015 , 11:42