SUDÓŁ
1. Pomnik powstańców 1863 r.
W Sudole, przy drodze nr 754 z Ostrowca do Bałtowa, na skraju lasu, postawiony jest narzutowy głaz granitowy zawierajacy żeliwna tablicę ze skrzyżowaną szablą i spisą oraz z napisem:
MIEJSCE / WALK / POWSTAŃCZYCH / 1863 r. /
OSTROWIEC dn. 1.XI.1970 r.
Pomnik jest wygrodzony metalowym płotkiem.
Do pomnika można dotrzeć niebieskim szlakiem turystycznym prowadzącym z Kunowa do Bałtowa.
góra strony
2. Mogiła powstańców 1863 r.
Ok. 500 m od pomnika 1863 roku w Sudole znajduje się nieco zapomniana mogiła powstańców 1863 roku.
Dojście: od pomnika szlakiem niebieskim w kier. zachodnim. Mogiła znajduje się na skraju lasu.
Położono płytę z piaskowca, na której pod znakiem krzyża wyryto napis:
† / POWSTAŃCOM z 1863 r. / POLEGŁYM w WALCE / O WOLNOŚĆ POLSKI / P-T-T-K OSTROWIEC
Płyta na mogile powstańców została położona przez Oddział PTTK w Ostrowcu w roku 1985.
Płyta na zapomnianej mogile powstańców 1863 r. w Sudole.
Po krótkiej potyczce 3 maja 1863 r. przy folwarku Limierze, koło Borii, D. Czachowski zajął stanowiska pod Jeziorkami, przy drodze prowadzącej z Bałtowa do Ostrowca. Oddziały moskiewskie prowadzone przez mjr. Klewcowa do Ostrowca, zaatakowały 5 maja 1863 r. blisko 1000-osobowy oddział Dionizego Czachowskiego. Polacy wytrzymali natarcie a następnie rozbili kolumnę wojsk rosyjskich.
W starciu poległ mjr Ilja Klewcow (którego mogiła znajduje się na cmentarzu w Opatowie) oraz 90 żołnierzy rosyjskich. Zdobyto ponad 100 karabinów i amunicję. Straty powstańcze - to 8 zabitych i 22 rannych.
Lucjan Jarzębski, który w wieku 15. lat poszedł do powstania, tak opisywał (Mówią ludzie roku 1863) udział w walkach:
... Do powstania wstąpiłem wprost ze szkół, razem trzech nas braci ...
Ja wstąpiłem najprzód do oddziału Langiewicza, u którego byłem tylko pod Chrobrzem i tam otrzymałem chrzest wojenny, a po opuszczeniu tegoż, wstąpiłem do Czachowskiego ...
... w ciągu tego czasu byłem w bitwach i potyczkach jak pod Jeziorkami, gdzie bitwa nie była rozstrzygnięta, gdyż noc zapadła, więc musieliśmy się cofnąć, idąc całą noc lasami Bałtowskimi, aż nad ranem coś się popsuło u podwody, więc musieliśmy czekać, a nawet byliśmy bardzo zmęczeni, więc przy okazji rozdano nam resztę ładunków, wstawszy uszliśmy wiorstę drogi i wpadliśmy na tychże samych Moskali odpoczywających w lesie, oni wstawszy uderzyli na nas, a my na nich i my strzelając zabijamy im dowódcę majora Klewcowa, którego jeszcze zdążyli zabrać na podwodę i zaczęli uciekać, a my zabraliśmy amunicję, dwanaście par kajdan, kotły etc.
Mjr. Klewcow przybył na teren polskiego powstania narodowego ze specjalną misją. Nieco wcześniej relacjonował płk. D. Czachowskiemu jego adiutant A. Drążkiewicz (Wspomnienia czachowczyka z 1863 r.) informacje, jakie uzyskał z Radomia:
... przybył do Radomia pułkownik Klewcow, który 20 lat już poprzednio walczył na Kaukazie wraz z pułkiem świeżo sprowadzonych z Rosji, do Królestwa, dragonów. Że zawezwany z Kaukazu do Petersburga, jako doświadczony partyzant, dał słowo Carowi, że w miesiąc uśmierzy powstanie w Polsce ...
Do powyższych obiektów w Sudole, stanowiących pamiątkę bitwy pod Jeziórkami, prowadzi niebieski szlak turystyczny im. Stanisława Jeżewskiego, zasłużonego działacza PTTK z Ostrowca, który utrwalał miejsca pamięci powstania 1863 r.
Pomnik w Sudole powstał dzięki działaniu St. Jeżewskiego, który m.in. przetransportował potężny głaz narzutowy w miejsce walk 1863 roku.
góra strony
3. Polana Dionizego Czachowskiego
W czasie obchodów 150. rocznicy powstania styczniowego, z inicjatywy i wysiłkiem Nadleśnictwa Ostrowiec Św. urokliwa leśna polana na terenie leśnictwa "Jeziórko" otrzymała imię Dionizego Czachowskiego.
Polana im. Dionizego Czachowskiego w leśnictwie Jeziórko
Dojście: od pomnika powstańców 1863 r. przy drodze nr 754 w Sudole, turystycznym szlakiem niebieskim i żółtym, udajemy się leśną drogą w kierunku Krzemionek (kier. płd.-wsch.). Idziemy obok stacji transformatorowej (po lewej) i po ok. 1200 m, przechodzimy przez wycinkę, pod napowietrzną linią energetyczną WN. Dalej leśną drogą 500 m, i na wyraźnej krzyżówce dróg, za szlakiem niebieskim, skręcamy w lewo, by dotrzeć po 200 m do widocznej śródleśnej polany. W pobliżu dwóch starych dębów znajduje się blok piaskowca.
Obelisk na Polanie im. D. Czachowskiego - widok z kwietnia 2014 r.
Na bloku piaskowca wyryto napis:
POLANA / DIONIZEGO CZACHOWSKIEGO / NACZELNIKA WOJENNEGO WOJEWÓDZTWA SANDOMIERSKIEGO / W POWSTANIU STYCZNIOWYM / 1863 - 1864 //
JEZIORKO / MIEJSCE ZWYCIĘSKIEJ BITWY / STOCZONEJ PRZEZ ODDZIAŁY WOJSK POWSTAŃCZYCH / DOWODZONE PRZEZ PUŁKOWNIKA DIONIZEGO CZACHOWSKIEGO / Z ODDZIAŁAMI WOJSK ROSYJSKICH / W DNIU 5 MAJA 1863 ROKU //
UFUNDOWANO W 150 ROCZNICĘ BITWY
Napis wykuty w bloku piaskowca na Polanie im. D. Czachowskiego.
Za obeliskiem (już poza wygrodzeniem Polany) rośnie okazały dąb, a za nim, w obniżemiu terenu, znajduje się naturalny zbiornik wodny - jeziorko, od którego pochodziła nazwa leśnej osady oraz obecnego Leśnictwa Jeziórko.
Jeziorko - położone obok Polany im. Dionizego Czachowskiego w Leśnictwie Jeziórko
Dnia 4 maja 2013 r. w Nadleśnictwie Ostrowiec Św. odbyła się sesja poświęcona powstaniu styczniowemu, a zwłaszcza działalności płk. Dionizego Czachowskiego oraz bitwom pod Limierzami i Jeziórkiem w dniach 4 i 5 maja 1863 r. Następnie uczestnicy udali się na w rejon leśnictwa Jeziórko, gdzie odbyła się uroczystość nadania leśnej polanie imienia Dionizego Czachowskiego. Pamiątkowy obelisk został odsłonięty oraz poświęcony.
Zdjęcia z uroczystości w dniu 4.V.2013 r. udostępniło Nadleśnictwo Ostrowiec Św.
Odsłonięcie obelisku na Polanie Czachowskiego - 4.V.2013 r.
Poświęcenie obelisku na Polanie Czachowskiego - 4.V.2013 r.
Wykuty napis na obelisku - 4.V.2013 r.
Wprowadzono 23.X.2013 r.
korzystając z informacji i zdjęć
Nadleśnictwa Ostrowiec Św.
góra strony
ostatnia aktualizacja:
4-05-2014 , 08:12
|
|
